Research Info

Home \ضرورت وزنی و اهمّیت آن در شعر ...
Title ضرورت وزني و اهمّيت آن در شعر فارسي و عربي و تأثير آن در اعتدال وزني
Type Presentation
Keywords اختيارات شاعري، جواز وزني، ضرورت وزني، اعتدال وزني
Abstract اختيارات شاعري (جوازهاي وزني) و ضرورت هاي وزني دو مقول? مهم و اساسي از علم عروض فارسي و عربي است و وظيف? عروضيان است كه به آن دو بپردازند. علماي عروض عربي از ديرباز اين دو مسئله را مورد توجّه قرار داده اند، امّا مي توان بر علم عروض سنّتي فارسي خرده گرفت كه براي يافتن و توصيف اختيارات و ضرورت هاي وزني در شعر فارسي تلاش بسزايي نكرده است. از اين رو عروض نوين در پي رفع اين نقص بر آمده است و عروضيان معاصر كوشيده اند كه جوازهاي وزني، و نيز ضرورت هاي وزني شعر فارسي را بيابند. امّا به نظر مي رسد كه بسياري از آنان اين دو مبحث را با يكديگر خلط كرده اند، همچنين به بحث ضرورت وزني آن چنان كه شايست? آن است، توجهّي نشده است. ما در اينجا علاوه بر ارائ? تعريفي براي ضرورت وزني و راه تميز آن از اختيارات، نمونه هايي از ضرورت هاي وزني عربي و فارسي را ذكر مي كنيم. از سوي ديگر متذكّر اين نكته شده ايم كه وظيفه اي كه اختيارات شاعري (جوازهاي وزني) در شعر عربي به عهده دارد همانند وظيفه اي است كه ضرورت هاي وزني در شعر فارسي به عهده دارد و آن اين است كه ويژگي هاي وزني را در نسبت كاربرد هجاهاي كوتاه و بلند و توالي آنها، به ويژگي هاي زباني نزديك مي كند، امّا تفاوت عمده ميان دو نظام وزني در اين است كه اختيارات شاعري در شعر عربي اغلب اعتدال و استحكام وزن شعر را دچار اضطراب و سستي مي كند، ولي ضرورت هاي وزني در شعر فارسي هيچ آسيبي به اعتدال وزني وارد نمي كند. از اين رو به طور كلّي وزن هاي شعر فارسي معتدل تر و استوارتر از وزن هاي شعر عربي است.
Researchers Ali Asghar Ghahramani Moghbel (First researcher)