عبدالعلی حسامی

زمینه: با مصرف روزافزون کودهای شیمیایی و عدم برگشت بقایای گیاهی به خاک و حتی سوزاندن آن ها، سالیانه از مقدار ماده آلی ناچیز خاک های ایران کاسته می شود و خاک به کلوخه هایی غیر قابل نفوذ و غیر قابل برگشت تبدیل می شود. از این رو با توجه به این که ماده آلی قلب کشاورزی پایدار است، ضرورت استفاده از کمپوست و ضایعات نخل به دلیل داشتن ماده آلی، عناصر غذایی مورد نیاز گیاه به عنوان کود در اراضی کشاورزی بیش از پیش احساس می شود. از طرف دیگر امروزه استفاده از کودهای آلی جهت تولید گیاهان زینتی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. استفاده از کودهای دامی و مرغی جهت تولید کمپوست یکی از مرسوم ترین راه برای تولید کمپوست است. هدف: این آزمایش با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف کود دامی و مرغی در ترکیب با ضایعات نخل به صورت فرآوری شده بر رشد و پرورش گل جعفری در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی خلیج فارس انجام شد. روش‏شناسی: دو آزمایش (نشاء و گیاه کامل) بر روی کمپوست های بدست آمده صورت گرفت که هر دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار در عملیاتی گلخانه ای انجام شد. این دو آزمایش دارای دو فاکتور شامل نوع نوع ماده مکمل (بستر 2/1، 4/1 و 6/1 کود گاوی و 2/1، 4/1 و 6/1 کود مرغی مخلوط با خورده نخل به صورت کمپوست به همراه تیمار شاهد) و مدت زمان تخمیر کمپوست (با چهار زمان 45، 90، 135 و 180 روز) بود. صفات مورد اندازه گیری در بستر کشت شامل کربن آلی، چگالی، pH، Whc، EC و میزان عناصر فسفر، پتاسیم، منیزیم، کلسیم و سدیم بود. صفات مورد بررسی در آزمایش اول عبارت بود از ارتفاع گیاه، قطر ساقه، سطح برگ، تعدادبرگ، حجم ریشه، تعداد گره، طول میانگره، میزان کلروفیل و کاروتنوئید برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و محتوای عناصر فسفر، پتاسیم، منیزیم، کلسیم و سدیم که در نشاء گل جعفری اندازه گیری شد. آزمایش دوم روی صفات رویشی و زایشی گل جعفری شامل ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، تعداد برگ، تعداد گره، طول میانگره، سطح برگ، حجم ریشه، تعداد غنچه، تعداد گل در بوته، قطر گل، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه اندازه گیری گردید. یافته‏ها: بررسی نتایج نشان داد که بستر کشت کمپوست خرده نخل با کودهای آلی (دامی و مرغی) موجب افزایش تمامی صفات رویشی و زایشی مورد بررسی در نشاء و گل جعفری نسبت به تیمار شاهد شد