10 فروردین 1403
علي رسولي

علی رسولی

مرتبه علمی: استادیار
نشانی: دانشکده ادبیات و علوم انسانی - گروه تاریخ
تحصیلات: دکترای تخصصی / تاریخ
تلفن: 07737682601
دانشکده: دانشکده ادبیات و علوم انسانی

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی نقش علمای بحرین در گسترش تشیع در ایران از دوره ی صفویه تا دوره ی قاجار (1344-907 ه .ق)
نوع پژوهش پارسا
کلیدواژه‌ها
ایران، بحرین، علمای بحرین، تشیع، صفویه، قاجاریه.
پژوهشگران محمد حسن انصاری (دانشجو) ، حمید اسدپور (استاد راهنما) ، محمدرضا قلی زاده (استاد مشاور) ، علی رسولی (استاد مشاور)

چکیده

مهاجرت علمای شیعه از سرزمین هایی مانند جبل عامل، بحرین، عراق و یمن به ایران، و نقش آنان درترویج تشیع در میان ایرانیان ازجمله موضوع هایی است که در دهه های اخیر مورد توجه و استقبال پژوهشگران قرار گرفته است. گرچه بعضی محققان در اهمیت و میزان این تأثیرگذاری اظهار تردید کرده اند، ولی باید گفت که بیشتر آنان، نقش مهاجرت را در این دگرگونی مذهبی بسیار مهم، تأثیرگذار و تعیین کننده دانسته و چندین کتاب، رساله و مقاله در این موضوع نگاشته اند. اما به نظر می رسد در مطالعاتی ازاین دست دو کاستی وجود دارد: نخست اینکه می توان گفت همه ی کتاب ها، رساله ها و مقاله هایی که به موضوع علما ی مهاجرو تأثیر آن بر تشیع ایرانیان پرداخته اند، مهاجرت علمای جبل عاملی را موردبررسی قرار داده اند و ما هیچ اثر مستقلی نداریم که جریان های دیگر مهاجرت، ازجمله مهاجرت علمای بحرینی را موردبررسی قرار داده باشد. دیگر این که از بررسی آثاری که در زمینه های یادشده به نگارش درآمده اند چنین پیداست، که این نویسندگان پدیده ی مهاجرت علما و تأثیرگذاری آن را محدود به دوره ی صفویه می دانند. این در حالی است که جریان تأثیرگذار مهاجرت علما در دوره ی پسا صفویه همچنان ادامه داشته است. این پژوهش با طرح این پرسش که علمای بحرینی چه نقشی درگسترش تشیع درمیان مردم ایران داشته اند؟ برآن است تا به روش توصیفی –تحلیلی، این موضوع را در محدوده ی زمانی یاد شده بررسی کند. یافته پژوهش نشان می دهد که علمای بحرینی با حضور در ایران، از طریق رونق دادن به مدارس دینی، تدریس و تربیت شاگردان، تألیف کتاب و رساله در مبانی مذهبی، برپایی نماز جمعه و جماعت و دیگر کنش های فرهنگی و تبلیغی، نقش مهمی در گسترش تشیع در ایران، به ویژه درنواحی جنوبی داشته اند.