10 فروردین 1403
ليلا رضايي

لیلا رضایی

مرتبه علمی: استادیار
نشانی: دانشکده ادبیات و علوم انسانی - گروه زبان و ادبیات فارسی
تحصیلات: دکترای تخصصی / زبان و ادبیات فارسی
تلفن: -
دانشکده: دانشکده ادبیات و علوم انسانی

مشخصات پژوهش

عنوان ويژگي ها و كاركردهاي روايت وارونه
نوع پژوهش مقالات در نشریات
کلیدواژه‌ها
بلاغت، داستان کوتاه، روایت وارونه، زمان
مجله روایت شناسی
شناسه DOI
پژوهشگران لیلا رضایی (نفر اول)

چکیده

روایت وارونه شیوه ای کم کاربرد و بدیع در ادبیات داستانی جهان است که مسیر زمان در آن وارونه شده و روایت از پایان به سوی آغاز می رود. این نوع روایت از کارکردهای بلاغی و معنایی شایان توجهی برخوردار است. عمدة پژوهش های انجام شده درباب ویژگی ها و کارکردهای این گونه از روایت بر محور رمان هایی با «روایت وارونة کامل» است که وارونگی در سراسر آنها از آغاز تا پایان رعایت شده است. با این همه و در کنار این شیوه، برخی از نویسندگان به خلق داستان در قالب «روایت وارونة محدود» توجه نشان داده و تنها بخشی از داستان خود را به شکل وارونه روایت کرده اند؛ اما در همین مجال محدود از توانمندی های این نوع از روایت و کارکردهای بلاغی و معنایی آن بهره گرفتهاند. پژوهش حاضر ضمن معرفی شیوة روایت وارونه، با بررسی دو نمونه از «روایت وارونة محدود» ـ که از ادبیات داستانی فارسی گرفته شده ـ به اثبات این فرضیه می پردازد که وارونگی وقتی فقط در بخشی از روایت به کار گرفته می شود، نه فقط از توانمندیهای بلاغی و معنایی آن (در تناسب با روایت وارونة کامل) کاسته نخواهد شد، بلکه از این رو که گزینش محدود و موردی وارونگی در متن غالباً گزینشی دقیق و هدفمندانه است، میتواند قابلیت های بیشتری را در هر دو بخش بلاغت و معنا از خود به نمایش بگذارد.