مهناز جوکار

همه انسان ها با دیگران در ارتباط هستند و این روابط متکی به انتظارات متقابل درباره رفتار فرد دیگر بر اساس ادراکات مشترک آنها از روابطشان است (فرگاس و فیتنس،2008؛ به نقل از ری و اکسترما،2016). از جمله مولفه های آسیب رسان به روابط بین انسان ها می توان به ظلم، بدعهدی و بی مهری اشاره کرد. انسان ها عموما وقتی که مورد ظلم، بدعهدی یا بی مهری واقع می شوند از خود واکنش نشان می دهند و واکنش های احتمالی آنها در مقابل ظلم، بدعهدی و بی مهری می تواند شامل طیف وسیعی از انتقامجویی، بخشش تا حتی بی توجهی و نادیده انگاشتن باشد (آکوئینو و همکاران،2006؛ بیس و تریپ، 2005، به نقل از بیس، تریپ و آکوئینو،2007). هدف: هدف این پژوهش بررسی نقشی است که ویژگی های شخصیتی افراد می توانند در تعدیل واکنش (انتقام، بخشش یا اجتناب) نسبت به عملکرد همکار (عهدشکنی یا اهمالکاری) ایفا کنند. روش‏شناسی: جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه خلیج فارس در نیمه دوم سال تحصیلی 97-96 تشکیل می دهند. نمونه آماری این پژوهش شامل 120 دانشجو از 357 دانشجویی که برای شرکت در مسابقه روانشناسی سرعت-دقت اعلام آمادگی کردند انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش از طریق فرم کوتاه پرسشنامه پنج عاملی شخصیت (مک کرا و کاستا) و پرسشنامه انگیزه های واکنش به خطا در روابط بین فردی جمع آوری گردید. یافته‏ها: برونگرایی علاوه بر توانایی پیش بینی تمایل به انتقام از همکار اهمالکار، می تواند رابطه بین انتقام جویی با اهمالکاری همکار را تعدیل نماید. روانرنجوری وتوافقی بودن توانایی پیش بینی تمایل به انتقام از همکار اهمالکار را دارد. گشودگی به تجربه و وجدانی بودن، نقش تعدیلگری در تمایل به انتقام از همکار اهمالکار دارند. برونگرایی، روانرنجوری، و توافقی بودن، رابطه معناداری با بی اعتنایی به اهمالکاری همکار دارند. گشودگی به تجربه توانسته در ارتباط بین اهمالکاری با تمایل به بی اعتنایی تعدیلگر باشد. برونگرایی می تواند رابطه بین عهدشکنی همکار با تمایل به انتقام جویی در فرد را تعدیل نماید. روانرنجوری، گشودگی به تجربه، و توافقی بودن توانایی پیش بینی تمایل به انتقام از همکار عهدشکن را دارند. وجدانی بودن با انتقام از عهدشکنی همکار ارتباط داشته و می تواند انتقام از عهدشکنی همکار را تعدیل نماید روانرنجوری توانسته رابطه عهدشکنی با بخشش را تعدیل نما