محمد منصوری مقدم

خلیج فارس در دوران نسبتاً کوتاه حکومت زندیه کانون رویدادهای سیاسی ـ نظامی بسیار مهمی بوده است. گذشته از حضور قدرت های غربی که از مدت ها پیش به این منطقه وارد شده و درگیر مسایل و موضوعات منطقه شده بودند، حکام محلی نیز آغاز به قدرت نمایی کرده و دم از خودسری می زدند؛ چرا که در ایران، جنگ های داخلی مجالی برای اعمال حاکمیت دولت مرکزی باقی نمی گذاشت. لذا خان زند همواره درگیر مسئله جنوب بود. سؤال اصلی که در این پژوهش مطرح شده، این است که در آستانه قدرت گیری کریم خان زند، اوضاع سیاسی و امنیتی جنوب ایران (کرانه های شمالی خلیج فارس) چگونه بود و کریم خان زند چه اقداماتی جهت گسترش حاکمیت خود بر منطقه به انجام رساند؟ در پاسخ به این پرسش، فرضیه مدنظر نویسندگان این است که: «خان زند در ابتدای حکومت خود با مشکلات فراوانی در جنوب کشور مواجه بود ولی توانست با اتخاذ سیاست تحبیب و تهدید، بحران جنوب را کمابیش مدیریت کرده و تا حد زیادی جلو نفوذ قدرت های خارجی، به ویژه انگلیسی ها، را بگیرد.