سیدناصر جابری

فرمالیسم تحقیق در ساختارهای آثار ادبی و شناختن انواع و گونه های آنها نامیده میشود. این روش که یکی از شیوه های کاربردی برای درک بیواسطه و به نسبت بی نیاز به آفریدگار نوشته های ادبی شمرده میشود، در حقیقت چیزی به جز تجزیه و تحلیل ادبیات و جداسازی نوشته ها و سروده های ادبی از همدیگر و در نهایت تقسیم یک نوشته ادبی به اجزای خود نیست. در این پژوهش ما با تکیه بر فرمالیسم، به تقسیم بندی عناصر و اجزا سازنده اشعار حماسی سیدحسن حسینی، که از شاعران مطرح و نوآور ادبیات مقاومت و پایداری است، در دو مجموعه شعر »هم صدا با حلق اسماعیل« و »گنجشک و جبرییل«، میپردازیم. در این پژوهش به روش تحلیلی-توصیفی و با تکیه بر طبقه بندی عناصر بر مبنای اهداف گوناگون گوینده و مخاطب که هم مسیر را برای رسیدن سریع به جانمایه های سخن میگشاید و هم نوع تفکر و میزان توانمندی گوینده را برای پرورش و ارایه آنها تبیین میکند، سروده ها را تحلیل کرده؛ همچنین ضمن پرداختن به آثار و احوال شاعر به فضای حاکم بر ادبیات آن روزگار که به ادبیات پایداری و مقاومت معروف است، اشاره داشته ایم و در نهایت دریافته ایم که سید حسن حسینی با فرمی کهنه و نو و با مفاهیم و مضامین و ساخت تازهای در زمینه ی ادبیات جنگ و پایداری پا به عرصه ی وجود نهاده است و سروده های او دارای واژه ها، اصطالح ها و تعبیرهای مخصوصی است که ویژگیهایی از زبان را به عنوان زمینه شعر، نشان میدهد. در حقیقت حضور همین واژگان خاص، تعبیرات و تصاویر بدیع که عمدتا به سبب اندیشههای روشنفکرانهی اعتراض آمیز مذهبی، سیاسی و اجتماعی پدیدار شده است، ضرورت و اهمیت پژوهش و بررسی آثار این شاعر معاصر انقالبی را مشخص میکند.