رضا جلالی

هدف: عملیات بشردوستانه با وقوع فجایع به منظور حفظ زندگی مردم، کاهش آلام آسیب‏دیدگان و رفع نیازهای آنان به سرعت شروع می شود. جهت امدادرسانی و کمک به آسیب ‏دیدگان می بایست استراتژی و راهکارهای مناسبی بکار گرفته شود. در همین راستا، این مقاله با هدف ارائه رویکردی ترکیبی جهت انتخاب استراتژی ‏های اثربخش در زنجیره تأمین بشردوستانه صورت گرفته است. روش: در این تحقیق در ابتدا نیازهای آسیب‏ دیدگان شناسایی و دسته‏ بندی گردید و وزن هر کدام از آن‏ها با استفاده از تکنیک سوارای فازی بدست آمد. سپس جهت انتخاب استراتژی به منظور رفع نیازهای آسیب‏ دیدگان از رویکرد ترکیبی QFD و مدل سازی چندهدفه استفاده گردید. جهت حل مدل چندهدفه از روش‏ های محدودیت اپسیلون و محدودیت اپسیلون تقویت‏ شده و نرم افزار گمز استفاده شد. یافته ها: : نیازهای آسیب‏ دیدگان زلزله در کشور شناسایی و در پنج دسته نیازهای مواد غذایی، بهداشتی، روحی و روانی، اسکان و تسهیلات زندگی دسته‏ بندی شدند. نتایج نشان داد که نیاز به تغذیه و مواد غذایی، تخلیه و خروج گروه‏ های آسیب ‏دیده از محل حادثه و دسترسی به آب آشامیدنی مهم‏ترین احتیاجات آسیب‏ دیدگان به هنگام وقوع زلزله می‏ باشند. جهت کمک به آسیب‏ دیدگان زلزله، تعداد 14 استراتژی در سه دسته استراتژی‏ های مربوط به ساخت‏ وساز، بهبود زیرساخت و تقویت فرآیندهای امدادرسانی تقسیم شدند. نتیجه گیری: جهت کاهش آسیب ها به هنگام وقوع زلزله می بایست از مصالح سبک در ساخت وساز استفاده شود، فرهنگ سبک سازی تقویت گردد و در عین حال آگاهی ساکنین در بکارگیری مصالح بادوام ارتقاء یابد. همچنین سیستم های فرسوده آب، برق و گاز شهری توسعه یافته و بین آن‏ها یکپارچگی وجود داشته باشد. بعلاوه می بایست در حین امدادرسانی، نظام ارتباطات اصلاح شده، و مدیریت موجودی و مکان‏یابی تخلیه، تقویت شود.