علی رسولی

قزوین از زمان شکل گیری، که به دوران ساسانیان می رسد تا دوران حکومت ایلخانان همواره دارای موقعیت جغرافیایی حساسی بود. این شهر که بر سر راههای تجاری مهم آن دوره قرار داشت همواره میزبان تجار و مسافران از سرزمین های مختلف بوده است. اما حضور دائمی دیلمیان در همسایگی این شهر و پس از آن اسماعیلیان، تجارت و اقتصاد این منطقه را دستخوش نوسانات زیادی کرد. تا پیش از استقرار اسماعیلیان در مناطق کوهستانی مشرف بر قزوین این شهر یکی از مراکز مهم بازرگانی و تجاری بشمار میرفت. پس از برانداختن اسماعیلیه توسط ایلخانان امید می رفت این شهر شاهد رونق اقتصادی باشد. اما درگیریهای ایلخانان ایران با خانات اولوس جغتای که باعث بسته ماندن راههای ماوراءالنهر به ایران شد و ساخت شهر سلطانیه در نزدیکی قزوین و انتقال پایتخت ایلخانان به آنجا باعث شد تا قزوین نتواند به جایگاه اقتصادی که شایست? آن بود دست یابد. در باب موقعیت اقتصادی قزوین در دوران ایلخانی اکثر منابع اظهار نظری نکرده اند. در بین مورخان این دوره تنها حمدالله مستوفی که خود اهل قزوین بوده است به وضعیت اقتصادی قزوین به صورت مختصر در آثارش اشاره کرده است.