فاطمه نعمتی

زبان شناسان اتفاق نظر دارند که در زبان عربی همچون دیگر زبان های سامی خوش? همخوانی آغازین وجود ندارد که از آن با تعبیر «عدم ابتدا به ساکن» یاد کرده اند. این در حالی است که خوش? همخوانی آغازین در زبان فارسیِ پیش از اسلام به طور قطع وجود داشته است. در این نوشته کوشیده ایم که با توجه به تماس دیرپای زبان عربی و فارسی از دیدگاه زبانشناسی تطبیقی به دو موضوع زیر بپردازیم. نخست اینکه زبان عربی در صورت وام گیری واژگان فارسی دارای خوشه همخوانی آغازین چه رفتاری نشان داده و چه تغییری در این واژگان ایجاد کرده است که به عنوان نمونه دو واژ? «کلید» و «سْتبرگ» را که هر دو پیش از اسلام وارد عربی شده بررسی کرده ایم. دوم این که آیا وزن عروضی فارسی، در تحول خوش? همخوانی آغازین و شکستن آن نقشی داشته است؟ بررسی اشعار سده های اولی? فارسی دری شواهدی درباره چگونگی تحول خوشه های همخوانی آغازین در اختیار ما می گذارد.