فاطمه نعمتی

ایران گنجینه ای ارزشمند از زبان هاست که خانواده های زبانی متفاوتی از جمله ایرانی، ترکی، سامی، هندی، دراویدی، ارمنی، کارتولی و همچنین، زبان های اشاره را در برمی گیرد، اما با وجود پژوهش های ارزشمندی که در داخل و خارج از کشور انجام شده است، هنوز تحقیق جامعی در دسترس نیست که پراکندگی جغرافیایی و وضعیت زبان شناختی گونه های زبانی را در ایران به تصویر کشیده باشد. به منظور دستیابی به این هدف، «اطلس زبان های ایران» (www.iranatlas.net) که از آن به اختصار «اَزیران» یاد می شود به منزلۀ یک برنامه تحقیقاتیِ برخط و در قالب یک کار تیمیِ بین المللی، فعالیت خود را رسماً در سال 2015 آغاز کرد. مقاله حاضر در زیربخش های متفاوت به پیشینه اطلس زبانی در غرب و در ایران، ضرورت تهیه اطلس زبانی در ایران، طراحی اطلس، روش شناسی انجام تحقیق در این مسیر و در نهایت، نتایج اولیه این طرح تحقیقاتی می پردازد. به طور مشخص، کتاب نامه اطلس، دسته بندی زبان های ایران، مجموعه پرسش نامه طراحی شده و همچنین، یافته های منتخبِ حاصل از کار میدانی در استان های چهارمحال و بختیاری و هرمزگان، به منزلۀ مکان هایی که فرایند تحقیق پیشروی بیشتری را داشته است، در قالب نقشه های زبانی بحث می شود.