حمیدرضا پیغمبری

قوم شول، به عنوان یکی از اقوام ساکن در فلات ایران، تاریخی طولانی و مفصل را پشت سر گذرانده است. در طول این تاریخ که آغاز آن به دوران قبل از اسلام می رسد شول ها با مهاجرت ها و جابه جایی های متعدد در نواحی جنوب غرب ایران پراکنده شده اند. این جابه جایی ها که در طول زمان و تحت تأثیر عوامل متعدد و پیچیده ای رخ داده اند، به شکل گیری الگوهای استقرار در کرانه های شمالی خلیج فارس تا منطقه شولستان (ممسنی) منجر شده است. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی - تاریخی و با بهره گیری از روش های تحقیق کیفی، به بررسی سیر تاریخی جابه جایی ها و پراکندگی قوم شول در کرانه ها و پس کرانه های خلیج فارس می پردازد. در این راستا، عوامل مؤثر بر این جابه جایی ها، از جمله عوامل زیست محیطی (مانند خشکسالی و تغییرات اقلیمی)، عوامل سیاسی - اجتماعی (مانند جنگ ها، فشارهای حکومتی، و روابط بین اقوام)، و عوامل اقتصادی (مانند جستجوی فرصت های معیشتی و بازرگانی) موردبررسی و تحلیل قرار گرفته است. همچنین، در حد امکان، پیامدهای این جابه جایی ها بر مشخصه های زبانی، فرهنگی، ساختار اجتماعی، و روابط قوم شول با دیگر اقوام منطقه واکاوی شده است.