حمید شاهبندرزاده

زمینه: نظام آموزش عالی هر کشور، یکی از عوامل موثر در تحقق سیاست های توسعه ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن کشور به شمار می رود. تامین و تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآزموده به عنوان اساس توسعه ی همه جانبه ی کشورها، تولید دانش و دانش پژوهی و انجام تحقیقات بنیادی، توسعه ای و کاربردی، توسط دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی انجام می گیرد؛ بنابراین نظام آموزش عالی با برون دادها و پیامدهای خود عملاً در راه توسعه ی کشور گام بر می دارد. هدف: هدف اصلی این پژوهش بکارگیری تحلیل پوششی داده ها به کمک نقطه بهکاوی برای تحلیل عملکرد گروه های آموزشی دانشگاه خلیج فارس با توجه به آرمان های مدیریت می باشد. روش‏شناسی: ابتدا با مطالعه پژوهش های صورت گرفته در حوزه ارزیابی عملکرد دانشگاه، شاخص های مناسب شناسایی و سپس این شاخص ها با نظرخواهی از استاد راهنما و اعضای هیات علمی پالایش شده است و شاخص های مناسب برای ارزیابی گروه های آموزشی تعیین گردید. سپس داده های مربوط به شاخص های منتخب جمع آوری و با نظرخواهی از اعضای هیات علمی گروه های آموزشی دانشگاه، برای داده های خروجی آرمان تعیین گردید و با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها ابتدا واحدهای کارا شناسایی و سپس مدل اصلی این پژوهش با توجه به میزان اهمیت عملکرد واقعی و آرمان های مدیریت برای واحدهای کارا انجام گردید. یافته‏ها: در این ارزیابی تعداد 12 گروه آموزشی کارا (57%) و 9 گروه آموزشی دیگر ناکارا (43%) تشخیص داده شد که از این واحدهای کارا گروه آموزشی 11، 13 و 12 بهترین عملکرد و گروه آموزشی شماره 6 ضعیف ترین عملکرد را نسبت با سایر واحدهای کارا با درنظر گرفتن آرمان های مدیریت و حفظ کارایی داشته اند. نتیجه‏گیری: هرچند که روش ارائه شده در این پژوهش در یک دانشگاه مورد استفاده قرار گرفته است اما از آن می توان جهت ارزیابی عملکرد واحدهای درونی هر نوع سازمانی استفاده کرد و با درنظر گرفتن آرمان های مدیریت، توانمندی واحدها را مورد پایش و کنترل قرار داد و راهکارهایی برای بهبود ارائه داد. واژگان کلیدی: تحلیل پوششی داده ها، بهکاوی، ارزیابی عملکرد، گروه های آموزشی، دانشگاه خلیج فارس.