محمدامین کهن مو

جیکه: گیاهی خوراکی و دارویی با نام علمی Allium stamineum که در مناطق گرم و نیمه گرمسیری دشت های استان های خوزستان، بوشهر و فارس به صورت خودرو می روید. این گیاه، دارای بوته معطر، تک سوخ و با گل های بنفش رنگ است. خواص دارویی، ادویه ای و خوراکی این گیاه موجب شده که به صورت بی رویه مورد بهره برداری قرار گیرد به طوری که هر ساله مقدار زیادی جیکه از رویشگاه های طبیعی برداشت می شود. ازدیاد این گیاه در طبیعت به صورت بذر بوده، اما در سال های اخیر به دلیل خشک سالی پیاپی، عملیات خاک ورزی، برداشت بی رویه و چرای دام به شدت در معرض تهدید قرار گرفته و در حال انقراض است. بنابراین ازدیاد جیکه برای تامین نیاز روز افزون و حفظ بقای آن بسیار حایز اهمیت است. مورینگا: درخت مورینگا اولیفرا (Moringa oleifera) بومی مناطق گرم و مرطوب آسیا بوده و تمام قسمت های درخت قابل خوردن و دارای خاصیت دارویی است. با توجه به خواص متعدد تغذیه ای و دارویی این گیاه با ارزش، کشت و پرورش آن به خصوص در مناطق گرم کشور از جمله در استان بوشهر، ضمن داشتن ارزش افزوده بیشتر، کمک به تغییر مناسبتر الگوی کشت می نماید. در حال حاضر با توجه به تقاضای زیاد و کمبود بذر برای تولید پایه، جوابگوی تقاضای بازار نبوده و نیاز به روش ازدیاد سریع و انبوه با کشت درون شیشه ای دارد. در این پژوهش تلاش بر این است که بتوان این دو گیاه ارزشمند را از طریق کشت بافت، ازدیاد نموده و ضمن دستیابی به پروتکل تکثیر سریع و عاری از آلودگی، بتوان زمینه های کشت زراعی گیاه جیکه و تغییر مناسب الگوی کشت در منطقه را فراهم نمود.