سید موسی گلستانه

چکیده هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر اصلاح سوگیری شناختی بیانگر خود ناکارآمدی بر مسئولیت پذیری و انگیزه تحصیلی دانش آموزان دارای افت تحصیلی اجرا گردید. روش: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون و پس- آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر بوشهر بود که در سال تحصیلی 1401-1400 مشغول به تحصیل بودند. جهت گردآوری داده ها، ابتدا با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 372 دانش آموزان انتخاب شدند و سپس 32 نفر از دانش آموزانی که دارای افت تحصیلی بودند انتخاب شده و با استفاده از روش گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 16نفر) قرار داده شدند. شرکت کنندگان هر دو گروه، قبل و بعد از اجرای طرح مداخله ای، پرسشنامه-های مسئولیت پذیری فردی و اجتماعی لی و همکاران (2008) و پرسشنامه انگیزش تحصیلی والرند و همکاران (1992) را تکمیل نمودند. طرح مداخله ای با استفاده از نرم افزار کاوش نقطه (دات پروب) و به مدت هشت هفته، در خصوص گروه آزمایش اجرا گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که مداخله معطوف به اصلاح سوگیری شناختی، باعث بهبود انگیزش درونی (01/.p<) و کاهش انگیزش بیرونی (01/.p<) دانش آموزان دارای افت تحصیلی می گردد. یافته ها همچنین بیانگر تاثیر اصلاح سوگیری شناختی بر مسئولیت پذیری (05/.p<) و مولفه مسئولیت پذیری فردی (05/.p<) می باشد. نتیجه گیری: با عنایت به یافته های تحقیق حاضر، اجرای برنامه های مداخله ای معطوف به اصلاح سوگیری شناختی بیانگر خود ناکارآمدی دانش آموزان دارای افت تحصیلی، می تواند ضمن کاهش این سوگیری ها، باعث ایجاد باورهای خودکارآمدی و در پی آن، احساس خودکارآمدی شده و زمینه ساز افزایش انگیزه تحصیلی و مسئولیت پذیری گردد. این فرایند مطلوب به نوبه خود، زمینه ساز ارتقاء عملکرد تحصیلی خواهد شد. کلیدواژه ها: سوگیری شناختی، خود ناکارآمدی، مسئولیت پذیری، انگیزه تحصیلی، افت تحصیلی، دانش آموزان