یوسف دهقانی

زمینه: اختلالات اضطرابی شایع ترین مشکلات سلامت روان در دوران کودکی است. بازی های جدی به عنوان مدل تحولی جایگزین تکنیک های درمانی سنتی در برنامه های پیشگیری و درمان مطرح شده اند. همچنین پیشینه پژوهشی در خصوص طراحی و اعتبار سنجی بازی جدی مبتنی بر مدل شناختی-رفتاری و اثربخشی آن بر اضطراب و تنظیم شناختی هیجان کودکان مبتلابه اختلالات اضطرابی در مطالعات داخلی تاکنون انجام نگرفته است. هدف: هدف مطالعه حاضر طراحی و اعتبارسنجی بازی جدی ذهن پیروز مبتنی بر مدل شناختی- رفتاری و بررسی اثربخشی آن بر اضطراب و تنظیم شناختی هیجان کودکان است. روش‏شناسی: مطالعه حاضر در طی دو مرحله انجام شد. مرحله اول طراحی، تولید و بررسی روایی محتوایی بازی ذهن پیروز و مرحله دوم این مطالعه اعتبار سنجی آزمایشی بازی جدی ذهن پیروز بود. در مرحله اول، بازی ذهن پیروز در قالب سه مرحله اصلی و چند مینی گیم طراحی شد و سپس روایی محتوای بازی توسط 10 نفر از اساتید و متخصصان از طریق پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. ارزیابی روایی محتوای بازی به روش ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوایی (CVI) انجام شد. روش پژوهش در بخش بررسی اثربخشی، از نوع آزمایشی با طرح پیش-آزمون و پس-آزمون گسترش یافته با گروه کنترل (پلاسیبو) بود. از بین کودکان 8 ساله ساکن بوشهر و بعد از غربالگری برای اضطراب بالا، از بین 48 نفر از آزمودنی ها، 16 نفر (8 دختر و 8 پسر) در گروه آزمایشی درمان سنتی شناختی- رفتاری، 16 نفر ( 8 دختر و 8 پسر) در گروه آزمایش بازی ذهن پیروز و 16 نفر در گروه پلاسیبو (8 دختر و 8 پسر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. شرکت کنندگان گروه آزمایشی سنتی درمان شناختی- رفتاری 8 جلسه آموزش گروهی بر اساس پروتکل درمانی کوتاه مدت برنامه گربه سازگار، گروه آزمایشی بازی ذهن پیروز 8 جلسه گروهی بازی جدی ذهن پیروز و گروه پلاسیبو 8 جلسه بازی های موبایلی عادی را به صورت گروهی تجربه کردند. در نهایت 6 نفر به دلیل غیبت بیش از دو جلسه از روند پژوهش حذف شدند. مقیاس اسپنس فرم کودک و فرم والد (اسپنس، 1998) و پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان (گارنفسکی و کرایج، 2006) در مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری برای ارزیابی اضطراب مورداستفاده قرار گرفت. یافته‏ها: یافته ها در دو فاز مختلف بررسی شد و نتایج فاز اول نشان داد که بازی ذهن پیروز از روایی محتوای مناسبی (92