یوسف دهقانی

زمینه و هدف: یادگیری دانش آموزان از جمله مسائلی است که در آموزش اهمیت زیاد دارد و یکی از وظایف مهم نظام تعلیم و تربیت امروز پرورش افراد شایسته، کاردان و متعهد و رشد یافته است، لذا توجه به مسائلی که در کاهش اختلال یادگیری نقش دارند؛ ضرورت دارد. هدف پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی آموزش توانبخشی شناختی رایانه ای بر اجتناب شناختی، سوگیری شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری بود. روش: روش پژوهش حاضر، به صورت آزمایشی و با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود که در آن نمونه ای به حجم 30 نفر از دانش آموزان به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایشی(15نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جایدهی شدند. داده های مورد نیاز پژوهش با استفاده از پرسشنامه ی اجتناب شناختی (سکستون و داگاس، 2004) و سوگیری شناختی (وودی، چامبلس و گلدس، 1997) جمع آوری گردید. برای گروه آزمایش آموزش توان بخشی شناختی رایانه ای ارائه شد ولی به گروه کنترل آموزشی ارائه نشد. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد میانگین و انحراف معیار نمره های گروه آزمایشی و گواه متغیرهای وابسته واپس زنی افکار نگران کننده (98/48=F و 001/0 =P)؛ جانشینی افکار مثبت به جای افکار نگران کننده (03/147=F و 001/0 =P)؛ حواس پرتی (25/114=F و 001/0 =P)؛ افکار نگران کننده (88/101=F و 001/0 =P)؛ تغییر تصاویر ذهنی به افکار کلامی (11/62=F و 001/0=P)؛ اجتناب شناختی(55/224=F و 001/0 =P)؛ سوگیری نسبت به بیرون (88/119=F و 001/0=P)؛ سوگیری نسبت به خود(96/31=F و 001/0 =P) و سوگیری شناختی (92/81=F و 001/0 =P) تفاوت معنی داری را نشان داند. نتیجه گیری: با توجه به اینکه اختلال یادگیری تاثیرات منفی زیادی در امر آموزش ایجاد می نماید رفع این اختلال به ویژه به وسیله آموزش توانبخشی شناختی به روش رایانه ای که در این مطالعه رابطه معناداری با کاهش اجتناب و سوگیری شناختی بدست آمده به عنوان یک اولویت آموزشی مطرح می گردد. کلیدواژه ها: آموزش توانبخشی شناختی رایانه ای، اجتناب شناختی، سوگیری شناختی.