یوسف دهقانی

زمینه: اهمال کاری تحصیلی پدیده ای فراگیر و بیانگر تاخیر در فعالیت های تحصیلی است که با عوامل متعددی در ارتباط است. از آنجایی که اهمالکاری می تواند بر جنبه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی دانشجویان تاثیرگذار باشد، از ضروریات آموزشی هست که گامی در جهت کاهش و یا رفع آن برداشت. هدف: هدف پژوهش حاضر طراحی، تدوین و اعتبارسنجی بسته آموزشی درمان اهمالکاری تحصیلی دانشجویان مبتنی بر نظریه زمینه بنیاد (گراندد تئوری) بود. روش‏شناسی: به منظور تهیه این مداخله در بخش اول یک مطالعه کیفی با بهره گیری از روش نظریه زمینه ای انجام شد. جامعه پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه خلیج فارس شاغل به تحصیل در سال 1403-1402 بودند که بنابر آمار اولیه تعداد آنها برابر 8000 نفر می باشند. به منظور مطابقت با روش پژوهش، انتخاب نمونه بر مبنای ملاک های نمونه گیری هدفمند انجام گرفت. ابتدا دانشجویانی که نمرات آنها دو انحراف معیار بالاتر از میانگین (30/44) بود، به عنوان اهمالکار شناسایی شدند. داده ها به کمک مصاحبه نیمه ساختاریافته با 22 نفر جمع آوری گردید و با استفاده از روش اشتراوس و کوربین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که شامل کدگذاری باز، محوری و انتخابی بود. یافته ها در ادراک و نگرش اهمالکاری، دو مقوله اصلی (منفی و مثبت) را نشان دادند و در علل اهمالکاری، دو مقوله اصلی (عوامل مربوط به خود (عوامل درونی) و عوامل بیرونی) را نشان دادند. زمینه های اهمالکاری از سه مقوله اصلی (عوامل زمینه ای، تداوم بخش و آشکار ساز) تشکیل شدند. راهبردهای مواجه از چهار مقوله اصلی (راهبرد اجتنابی، مقابله ای، تسلیم و هیجان مدار) تشکیل شدند و پیامدها از دو مقوله اصلی ( پیامدهای فردی و بین فردی) دربر گرفتند. الگوهای پایدار شخصیتی، خانوادگی و انگیزشی طبقه مرکزی یافته های حاضر را شکل دادند. در بخش کمی این پژوهش، روش کار به صورت شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. در این بخش از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده شد. به این صورت که ابتدا به صورت تصادفی دانشکده ها انتخاب شد. آن گاه پرسشنامه (پرسشنامه اهمالکاری تاکمن، 2001) براساس دانشکده، رشته و سال ورود به صورت تصادفی بین 1000 نفر از دانشجویان دانشگاه خلیج فارس توزیع شد. آن گاه از بین آنها، افرادی که دارای اهمال کاری بودند و نمره لازم را کسب کرده بودند، که شامل 70