علی خضری

عصر عباسی دوره ای خاص در تاریخ فرهنگ عربی است که آشنایی با ملّت های مختلف و تأثیرپذیری از فرهنگ آنها از بارزترین ویژگی های این دوره است. در این میان شاعران و نویسندگان نقش موثری را ایفا نمودند و بخشی از این انتقال فرهنگی توسط این ادیبان صورت گرفته است. جاحظ یکی از نویسندگان برجسته این دوره است که همواره شهرت علمی او همه جا پیچیده و تألیفات بزرگ و سودمندش همواره در میان دانشمندان انتشار و اشتهار داشته است. یکی از تألیفات مشهور وی در زمینه شعر و ادب کتاب «المحاسن و الأضداد» است که ما در این پژوهش بر آنیم با روشی توصیفی- تحلیلی جلوه هایی از فرهنگ ایرانی را که در این کتاب راه یافته، بررسی کنیم. وی وضعیت و جایگاه ایرانیان در زمینه های مختلف از جمله آداب و رسوم، خلق و خوی، سیاست و آئیین کشورداری را در لا به لای این اثر ارزشمند به تصویر کشیده است و اطلاعات ارزشمندی از سرآمدی دانش ایرانیان، داستانهای کهن، شغل ها و پند و اندرزهای آنان به دست می دهد.