17 اردیبهشت 1403

هانا اعتمادی

مرتبه علمی: استادیار
نشانی: پژوهشکده خلیج فارس - گروه محیط زیست
تحصیلات: دکترای تخصصی / محیط زیست
تلفن: 09372912570
دانشکده: پژوهشکده خلیج فارس

مشخصات پژوهش

عنوان پايش خشكسالي استان بوشهر بر اساس شاخصهاي SPI و VCI با استفاده از تصاوير سنجنده MODIS
نوع پژوهش مقالات در نشریات
کلیدواژه‌ها
خشک سالی، پوشش گیاهی، شاخص SPI و VCI، سنجنده مادیس، استان بوشهر
مجله فضای جغرافیایی
شناسه DOI GeoSpa.23.2.17910.52547/
پژوهشگران اسماعیل عباسی (نفر اول) ، هانا اعتمادی (نفر دوم)

چکیده

خشک سالی نوعی پدیده خزنده و اقلیمی برگشت پذیر در اقلیم های مختلف است که در اثر کمبود بارندگی طی یک دوره زمانی بروز می کند. هدف از انجام این تحقیق پایش خشکسالی استان بوشهر بر اساس شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI) با استفاده از تصاویر سنجنده مادیس است. در این راستا، با بهره گیری از 54 تصویر سری زمانی شاخص اختلاف نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) محصولات ماهواره مودیس از فصل های رشد (ژانویه، فوریه و مارس) بین سالهای 2001 تا 2018 شاخص وضعیت پوشش گیاهی VCIکه یک شاخص نرمال شده جهت ارزیابی خشکسالی است، محاسبه گردید. در ادامه شاخص بارش استاندار SPI مربوط به 5 ایستگاه سینوپتیک (برازجان، بوشهر، دیلم، دیر و جم) در طی یک دوره آماری 18 ساله، محاسبه شد و با توجه به جدول طبقه بندی SPI ، به طبقات خشکسالی بسیار شدید، خشکسالی شدید، خشکسالی متوسط، تقریبا نرمال، ترسالی متوسط، خیلی مرطوب و ترسالی بسیار شدید تقسیم بندی گردید. سپس ضریب همبستگی این دو شاخص محاسبه شد و مشخص شد دو شاخص دارای ضریب همبستگی معناداری هستند. نتایج پایش خشکسالی نشان داد که طی این دوره 18 ساله در برخی از سال ها شاخص VCI خشکسالی شدید (2009) را نشان می دهد که در همان سال نیز بارش به میزان کمتری رخ داده است، و در سال 2014 ترسالی بسیار شدیدی را نشان می دهد که بارش قابل توجهی رخ داده است. همچنین نتایج حاصل از همبستگی این دو شاخص نشان داد که ضریب همبستگی SPI شش ماهه نسبت به سه ماهه، دارای همبستگی بیشتری با میانگین شاخص VCI دارد. به طور کلی مشخص گردید می توان در نبود شاخص های هواشناسی از شاخص ماهواره ای برای پایش خشکسالی استفاده نمود.