حمیدرضا نوریزدان

نخل خرما با نام علمی Phoenix dactylifera L.ضمن اهمیت بسیار مهمی که در تغذیه انسان و صنایع دارویی دارد، یکی از اصلی ترین محصولات صادراتی ایران می باشد. به دلیل محدودیت ها و موانع موجود در روش های ازدیاد سنتی هم چون تفرقه شدید صفات، دوره نونهالی طولانی و احتمال 50 درصدی تولید پایه نر استفاده از فن آوری های جدید مانند کشت بافت جهت افزایش سریع، بازدهی بالا و تولید گیاهانی همسان با والد و دارای قدرت رشد بهتر لازم می باشد. اما از ان جایی که قریب به اتفاق درختان آلوده به بیماری های درونی هستند، ریزنمونه های مورد استفاده پس از مدتی در محیط کشت آلوده می شوند. این آلودگی ها از شایع ترین عوامل از بین رفتن گیاهان در شرایط درون شیشه ای است. لذا کنترل آلودگی های درونی در محیط کشت بافت از عوامل حیاتی در موفقیت ریز ازدیادی است. آنتی بیوتیک ها مهمترین کنترل کننده آلودگی های میکروبی به شمار می روند. در این مطالعه از محیط کشت پایهMS ، مریستم انتهایی به عنوان ریزنمونه، چهار تنظیم کننده رشد گیاهی شامل 2ip، Kin، IAA، NAA و سه آنتی بیوتیک شامل پنی سیلین، جنتامایسین و استرپتومایسین استفاده شد. نتایج نشان داد اختلاف معنی داری بین میزان کنترل آلودگی و نوع آنتی بیوتیک و نیز سطوح مختلف غلظت آنتی بیوتیک وجود دارد. آنتی بیوتیک پنی سیلین در غلظت 100 میلی گرم در لیتر و در ترکیب تنظیم کننده های رشد 1/0 میلی گرم در لیتر NAA به همراه 2/0 میلی گرم در لیتر IAA و 2/0 میلی گرم در لیتر 2ip، هم چنین آنتی بیوتیک جنتامایسین در غلظت 100 میلی گرم در لیتر در ترکیب هورمونی 2/0 میلی گرم در لیتر NAA و 1/0 میلی گرم در لیتر 2ip به همراه 2/0 میلی گرم در لیتر Kin و آنتی بیوتیک استرپتومایسین در غلظت 50 و 150 میلی گرم در لیتر بیشترین درصد کنترل آلودگی درونی را داشتند.