حسین سلیمی

می توان شعر حافظ را ازنظر به کارگیری ظرفیت ها و کارکردهای هنری، بلاغی و معنایی زبان، پیچیده ترین و رمزآمیزترین شعر در زبان فارسی دانست. او در این زمینه تا جایی پیش می رود که برای دریافت و درک دنیای فکری و اندیشگانی سخنش، از کنار هیچ جزئی از اجزای سخنش بی تأمل و درنگ نمی توان گذشت. چه؛ وی زیرکانه و رندانه و آگاهانه از تمام ظرایف و ظرفیت های زبان، برای ظهور اندیشه ها و ترسیم جهان بینی خویش استفاده کرده و با تردستی تمام از آن ها سود جسته است. به دلیل به کارگیری همین شگردهای زبانی است که شعر حافظ، همواره از طرف پژوهشگران ادبی، از زاویه های گوناگون موردمطالعه و بررسی قرارگرفته است. از طرفی نیز، ازآنجاکه مهم ترین ویژگی سبکی و هنری حافظ، استفاده اعجاب انگیز او از ایهام و انواع آن و به ویژه ایهام تناسب است، محققان و شعرشناسان بسیاری کوشیده اند تا با استخراج شواهد ایهام و انواع آن در شعر او، لایه های متفاوت معنایی و رمزوارگی زبانی هنر او را نشان داده و شگفتی های روابط منشوری واژگان در شعر او را آشکار نمایند. در این پژوهش که با روش توصیف و تحلیل انجام شده است، ایهام تناسب هایی نو در شعر حافظ موردبررسی قرارگرفته است. ایهام تناسب هایی که در دیگر پژوهش ها و شرح هایی که در بر شعر حافظ نوشته شده است، موردتوجه قرار نگرفته اند.