محمد مدرسی

کاکتوس گیاهی مقاوم به خشکی که دارای ارزش های خوراکی، دارویی و علوفه ای است. کاکتوس اپونتیا در مناطق خشک و نیمه خشک جهان برای تولید میوه های تازه، انرژی زیستی، لوازم آرایشی، دارو و علوفه کشت می شود. از طرفی تنظیم کننده های رشد در متابولیسم اولیه گیاهان نقش کلیدی و اساسی داشته و رشد و نمو گیاهان و به ویژه مواد موثره آنها می تواند به تنظیم کننده های رشد گیاهی وابسته باشد. اسید جیبرلیک می تواند سبب تغییراتی در مسیرهای متابولیسمی اولیه و ثانویه شده و خصوصیات فیزیومورفولوژیک، اندام زایی و اجزای عملکرد گیاهان را دستخوش نوسان نماید. همچنین در افزایش محتوا و عملکرد ماده مؤثر گیاهان دارویی نقش اساسی داشته و باعث افزایش بیوسنتز فراورده های مسیرهای متابولیسمی ثانویه گردد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار، طراحی و در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه خلیج فارس اجرا شد. فاکتورها شامل چهار گونه کاکتوس اپونتیا (Stricta، Ficus indica، Engelmannii و Ellisiana) و سه غلظت هورمون اسید جیبرلیک (0، 100 و 200 پی پی ام) بود. در این مطالعه صفات مورفولوژیک شامل طول، عرض و قطر پد، طول میوه و خار، تعداد پد و جوانه گل و میزان ژل و همچنین پس از برداشت محتوای آنتی-اکسیدانی، فنول کل، فلاونویید کل و کیفیت علوفه بررسی شدند. در نهایت با توجه به نتایج مذکور می توان گزارش کرد که تزریق هورمون اسید جیبرلیک به گونه های مختلف کاکتوس اپونتیا، اثرات قابل روی صفات مورفولوژی از جمله افزایش طول پد و میوه ها وهمچنین افزایش میزان ژل در انواع گونه های مورد آزمایش داشته است .در مورد متابولیت های ثانویه که شامل آنتی اکسیدان ،فنول تام و فلاونویید هست نیز افزایش را در اگثر گونه ها می بینیمو این نشان دهنده تاثیر افزایش این هورمون بر موارد ذکر شده است .همین طور در مورد خواص علوفه ای نیز مشاهده شده که کیفیت را تا حدودی افزایش داده ولی به دلیل افزایش طول خارها کمی مشکل ساز شده است.