محمدجواد پورعابد

فمینیسم، واژه ای فرانسوی به معنی طرفداری از حقوق زن است که اگرچه با معنای کنونی، واژه ای نوین است، قدمتی به اندازة تاریخ دارد. به دنبال آن، نقد زن محور بر روی آثار ادبی، نیز شکل گرفت. جوخه حارثی، نویسندة سرشناس عمانی با رمان "دختران ماه" خود که موضوع محوری آن، سه خواهر در روستای عوافی هستند، با رویکردی واقع گرایانه از تجربه های زنانه و مشکلات آن ها در جامعة کوچک و تازه مدرنیته شدة روستای عوافی در عمان می نویسد. نگارندگان در این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی، سعی می کنند تا با توجه به مفاهیم فمینیستی به کاررفته در رمان، نگاه حارثی به زنان و شیوۀ توصیف او از وضعیت آنان را بررسی کنند. این مفاهیم عبارت اند از سرکوب احساس عشق، ازدواج، زایمان و مادری، تجاوز، طلاق، مردسالاری و رفتار متفاوت با دختران و پسران از بدو تولد، بررسی کنند. بیشترین مفاهیم فمینیستی در این رمان، مربوط به ازدواج و مادر شدن و عشق در میان دختران و حق انتخاب آن ها در مسائل مهم و غیر مهم زندگی شان و خشونت بر زنان و مردان است. یافته ها نشان می دهد بازنمایی مفاهیم تربیتی از سوی نویسنده در جهت گسترش اندیشۀ فمینیستی است و نوعی جنشی اعتراضی به نظام اجتماعی عمان است و در واقع چشم اندازی نوین در پیش روی فمینیسم عمانی است که راه زن عمانی را برای مطالبۀ حقوق خویش هموار می کند. نکتۀ دیگر چنین توصیفی از وضعیت زنان، نوعی آگاهی از این وضعیت را نشان می دهد تا آنان را از صورت منفعل به شکلی فعال دربیاورد هرچند که این خودآگاهی خواستار برابری با مردان نیست و فقط خواهان زندگی مطلوب و تغییر در باورهای جامعه مردسالار عمان نسبت به زنان است.