سیدناصر جابری

طنز یکی از گونه های مهم ادبی است که به روشهای مختلفی ایجاد می شود و آیرونی از مهمترین تکنیک های طنز است. در این تحقیق، آیرونی در آثار پساجنگ بررسی شده است. اکبر صحرایی و داود امیریان دو تن از طنزپردازان شاخص در ادبیات پساجنگ هستند که از تکنیک آیرونی به خوبی بهره برده اند. این پژوهش به روش تحلیلی- مقایسه ای و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای - اسنادی و اینترنت است. ابزار گردآوری فیش برداری از آثار مذکور و نیز نت برداری از منابع، مقالات وکارهای تحقیقاتی که در زمینه ی ادبیات پسا جنگ صورت گرفته است. هدف این پژوهش شناخت و بررسی طنز در برخی از آثار داستانی دفاع مقدس، تطبیق معیارها و موازین آیرونی با آثار مورد مطالعه و همچنین تعیین حدود و ابعاد موفقیت دو نویسنده مورد مطالعه بر اساس مبنای نظری آیرونی است. در ادامه این پژوهش کلیات، معانی آیرونی و انواع آن در فصل نخست، تقسیم بندی آیرونی به دو دسته کلامی و بلاغی و نقش هر دو در فصل دوم، میزان استفاده از این دو نوع آیرونی در فصل نتیجه گیری اشاره شده است. در پایان اکبر صحرایی و داود امیریان به عنوان دو نویسنده طنزپرداز از مصادیق آیرونی کلامی و بلاغی به شیوه های گوناگون استفاده کرده اند. با بررسی انجام گرفته می توان نتایج را به دو تحلیل کمی و کیفی تقسیم کرد. در تحلیل کیفی آثار داود امیریان از زبان ساده تری نسبت به آثار اکبر صحرایی برخوردار است. در آیرونی کلامی «جابه جایی و مقایسه بین دو امر» و « بلاهت و تحامق» بیشترین استفاده و در آیرونی بلاغی «کنایه»، « تشبیه» و « تهکم و طعنه» بیشترین نقش را در آیرونی بلاغی دارند. داود امیریان از کنایه های کوچه و بازار بیشترین استفاده را کرده است. داود امیریان در بکارگیری ابهام از اکبر صحرایی پیشی گرفته است و با بهره گیری از صحنه های مبهم طنزآمیز خواننده را بیشتر با خود درگیر کرده و به تفکر وا می دارد. همچنین در استفاده از سایر آرایه های ادبی تفاوت چشمگیری وجود ندارد.