سیدناصر جابری

هستی اثری است که در دو زمینۀ ادب پایداری و ادبیات کودک و نوجوان دارای ارزش و اعتبار است و در آن به شکلی آمیخته با طنز، آنگونه که برای نوجوانان جذّاب باشد، مشکلات جامعهی جنگزده و کودکان جنگ نشان داده شده است. نویسنده هم فضای جنگ و روحیات رزمندگان را در نظر داشته هم تأثیرات جنگ را بر زندگی و روح و روان یک خانوادۀ جنگزده. در این پژوهش که به روش تحلیلی -توصیفی صورت گرفته، سؤال این است که نویسنده کدام شخصیتها را خلق کرده و آیا در پروردن آنها موفق بوده است؛ شخصیتهای اثر در طول داستان چه تغییراتی میکنند؟ این مطالعه نشان میدهد که مؤلف، هستی را به عنوان شخصیت اصلی و راوی قرار داده است و سعی کرده است سرکشی و در عین حال علایق یک دختر نوجوان و در حال تغییر را نمایش دهد؛ این انتخاب و وقوع حوادثی که با جنگ مقارن میشود، کشش خوبی در داستان ایجاد میکند و هستی از نوعی شخصیت سرخورده و افسرده به شخصیتی خودباور و شجاع تغییر میکند. بر این اساس میتوان هستی را اثری در حمایت از زنان دانست؛ زیرا در خلال روایت، محدودیتهای هستی به عنوان یک دختر و تقابل او با پدرش –چالش نوجوانی- نشان داده میشود و در عین حال سمت و وسوی حوادث به گونه ای است که علایق هستی به نفع او و خانوادهاش تمام میشود؛ یعنی نویسنده با پروراندن شخصیت دختری در تقابل با برخی از محدودیتهای دختران، در نهایت اثرات مثبتی میگذارد و حتی علایق نامقبولش – از دید پدرش و نگاه جامعۀ مردسالار- در کوران جنگ تأثیر مثبت میگذارد. اما سوای شخصیت هستی، دیگر شخصیتهای این اثر چندان پرورش عمیقی ندارند و بر اساس تعداد محدود شخصی تها، میتوان هستی را یک داستان بلند دانست.