راضیه خرم آبادی

زمینه: اختلال اضطراب فراگیر یکی از شایع ترین اختلالات روان شناختی در دوران بزرگ سالی است. درمان های مختلفی ازجمله نوروفیدبک برای این اختلال پیشنهادشده است. اما هنوز نوروفیدبک به عنوان یک درمان مستقل یا مکمل در درمان اختلال اضطراب فراگیر مورد ابهام است. افزون بر این، تاکنون مطالعه ای جهت تعیین اثربخشی نوروفیدبک بر کاهش علائم و نشانه های جسمانی و روان شناختی اضطراب به تفکیک، و تغییرات در ادراک زمان به تبع اجرای این درمان صورت نگرفته است. هدف: این پژوهش باهدف مطالعه اثربخشی نوروفیدبک بر کاهش نشانه ها و علائم جسمانی و روان شناختی اضطراب و ادراک زمان در بیماران مبتلابه اختلال اضطراب فراگیر انجام شد. روش‏شناسی: این پژوهش از نوع پژوهش های شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه افراد گروه سنی بین 18 تا 50 سال مبتلابه اختلال اضطراب فراگیر بود، که به مراکز مربوطه در سطح بندر بوشهر و بندر گناوه در سال 1399 مراجعه کرده بودند. از میان افراد داوطلب که از طریق پرسشنامه، مصاحبه بالینی و ارزیابی امواج مغزی، مبتلابه اختلال اضطراب فراگیر معرفی شدند، 27 نفر به عنوان نمونه برگزیده، سپس در دو گروه آزمایش و گروه کنترل به صورت تصادفی گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها، از مقیاس اختلال اضطراب فراگیر(GAD-7)، مقیاس چهار سامانه ای اضطراب(FSAQ) و نرم افزار تکلیف بازتولید زمان (بازتولیدزمان های کوتاه و بازتولید زمان های بلند) استفاده گردید. گروه آزمایش، 20 جلسه درمانی به صورت هفته ای 3 مرتبه، که هر جلسه پنجاه دقیقه به طول می انجامید، تحت مداخله قرار گرفتند. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. یافته‏ها: تحلیل داده ها نشان داد میان نمرات نشانه ها و علائم اختصاصی اختلال اضطراب فراگیر، علائم و نشانه های کلی اضطراب، خرده مقیاس های جسمانی و روان شناختی اضطراب و ادراک زمان (بازتولید زمان های کوتاه و بلند) در بیماران مبتلابه اختلال اضطراب فراگیر در دو گروه آزمایش و گروه کنترل در پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه‏گیری: نوروفیدبک بر کاهش نشانه ها و علائم اختصاصی اختلال اضطراب فراگیر، علائم و نشانه های کلی اضطراب و همه علائم و نشانه های جسمانی و روان شناختی (شناختی، احساسی، رفتاری) اضطراب به تفکیک اثربخشی قابل