عبدالرضا فاضلی

ضریب رفتار به طراح امکان می­دهد تا با انجام یک تحلیل خطی، نیاز­های لرزه­ای سازه را ارزیابی کند. در آیین نامه لرزه­ای، این ضریب صرفأ وابسته به نوع سیستم مقاوم جانبی است و با یک مقدار ثابت معرفی شده است. در حالی که ضریب رفتار وابسته به هندسه سازه است و رابطه ­ای بین ضریب رفتار و هندسه مدل وجود دارد که هدف اصلی این مقاله، یافتن رابطه­ی ریاضی جهت تعیین ضریب رفتار می­باشد. در مقاله حاضر به منظور تعیین ضریب رفتار قاب بتن مسلح و بررسی اثر پارامترهای هندسی مدل بر ضریب رفتار، چند قاب خمشی با شکل پذیری متوسط مدلسازی و طراحی شده است. این مدل­ها پس از طراحی با استفاده از نرم افزار SAP2000، تحت تحلیل استاتیکی غیرخطی قرار گرفته و مقدار ضریب رفتار برای هر کدام از قاب­ها بدست آمده است. مدل­های طراحی شده دارای تعداد طبقات 2، 4، 6، 8، 10، 12 و 15، نسبت طول دهانه به ارتفاع طبقه 1، 1/5، 2 و 2/5 می­باشند که میلگرد مصرفی در این قاب­ها در دو نوع با تنش تسلیم 340 مگاپاسکال و 400 مگاپاسکال و شدت لرزه­ خیزی منطقه ساخت در سه تنوع خیلی زیاد، زیاد و متوسط در نظر گرفته شده است. در نهایت با تهیه بانک اطلاعاتی که شامل مشخصات هندسی و ضریب رفتار 168 قاب بتن مسلح می­باشد، محاسبه شده و با انتقال آن به نرم افزار GeneXpro Tools، رابطه ریاضی جهت محاسبه ضریب رفتار بدست آمده است. نتایج نشان داد که با استفاده از روابط بدست آمده، مقدار ضریب رفتار به خوبی پیش بینی می­شود و ضریب رگرسیون بدست آمده 0/92 می­باشد. پس از بررسی اثر پارامتر­های مورد بررسی بر ضریب رفتار، می­توان گفت که اثر طول دهانه و تعداد طبقات قاب بر ضریب رفتار بیشتر از اثر شتاب مبنای طرح و نوع میلگرد مصرفی می­باشد.