عبدالرضا فاضلی

در دهه های اخیر یکی از موضوعات اساسی در پژوهش های مرتبط با طراحی سازه های مقاوم در برابر زلزله، معرفی روش های نوین برای کاهش پاسخ سازه در برابر نیروهای دینامیکی با به کارگیری سیستم های کنترل بوده است. میراگر اصطکاکی دورانی از جمله روش های نوین جهت بهبود قابلیت افزایش میرایی به شمار می رود. ساز و کار کلی این ابزار، افزایش محسوس میرایی سازه از طریق جذب و استهلاک چشم گیر انرژی ورودی به سازه می باشد. این میراگرها دارای قابلیت اتلاف انرژی بالا و هزینه های نصب و نگهداری پایین می باشند. در اغلب تحقیقات گذشته رفتار لرزه ای سازه های فلزی مجهز به میراگرهای اصطکاکی دورانی به صورت آزمایشگاهی و در مقیاس کوچک مورد بررسی محققین بوده است. اما به بررسی اثر میراگر اصطکاکی دورانی در سازه های فلزی دارای ستون CFT کمتر پرداخته شده است. لذا در ادامه تحقیقات سایر محققین، در پژوهش حاضر به بررسی اثرات رفتار لرزه ای سازه های فلزی دارای ستون CFT مجهز به میراگرهای اصطکاکی دورانی(RFD) پرداخته شده است. در روند حل غیرخطی، از مفاصل پلاستیک فایبر در المان های ستون، تیر و مهاربند ها استفاده شده است. ضمن اعتبار سنجی روش عددی مورد استفاده و انجام تحلیل های متنوع عددی لازم، نتایج حاصله مورد ارزیابی واقع شده است. در این پژوهش رفتار لرزه ای 30 مدل سیستم سازه ای قاب ساده با ستون CFT مجهز به میراگر اصطکاکی دورانی در محیط نرم افزار Etabs به صورت تحلیل دینامیکی تاریخچه زمانی غیرخطی تحت زلزله السنترو با حداکثر شتاب 35/0 مقدار شتاب ثقل، مورد بررسی قرار گرفته است. در همه مدل ها با ارتفاع ثابت 4/3 متر، تاثیر عوامل مختلفی شامل طول دهانه های 3، 5 و 7 متری و تعداد طبقات 3، 6، 9، 12 و 15 در حالت با و بدون میراگر در نظر گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که اثر گذاری میراگر در روی ساختمان های کوتاه مرتبه کمتر و روی ساختمان های بلند مرتبه بیشتر بوده است. همچنین در بررسی جابجایی جانبی بام و میزان اتلاف انرژی نتایج نشان می دهد که اثر میراگر در دهانه های کوتاه تر بیشتر و در دهانه های بلند تر کمتر بوده است و اثر میراگر در کاهش برش پایه و دریفت حداکثر طبقات، در دهانه های کوتاه تر کمتر و در دهانه های بلند تر بیشتر بوده است. با مقایسه مدل های با دهانه متنوع، نتایج نشان می دهد که در حضور میراگر در مدل های 3، 6، 9، 12 و 15 طبقه،