عبدالرضا فاضلی

اصولا برای احداث سازه های ساحلی، استفاده از خاکریز مهندسی به منظور ایجاد سکویی با مدول سختی بالا و یکنواخت، قابلیت زهکشی و جلوگیری از صعود رطوبت به ساختمان ضروری است. مصالح سنگی با جنس، دانه بندی و اندازه مناسب برای عملکرد بهینه و مقاومت در برابر بارهای استاتیکی و شرایط محیطی مهاجم در طول عمر سازه اهمیت دارند. سلامت سنگدانه ها به ویژه در مناطق ساحلی به دلیل هوازدگی، حمله سولفات ها و شرایط محیطی مانند آب شور و جزر و مد بسیار مهم است. تخریب سنگدانه ها می تواند به از بین رفتن ساختار و پایداری خاکریز منجر شود. هم اکنون تهدید بزرگی در سواحل جنوبی برای خاکریزهای مهندسی اجرا شده برای شهرک های مسکونی و صنعتی وجود دارد که مطالعات میدانی و آزمایشگاهی می تواند بینش ارزشمندی در مورد خواص و رفتار سنگدانه ها در شرایط مختلف محیطی ارائه دهد. اهداف این مطالعه موردی شامل بررسی و ارزیابی عملکرد سنگ های مختلف در سازه های خاکریزهای مهندسی در ساحل بندر بوشهر، بررسی وضعیت موجود خاکریزهای مهندسی از نظر مصالح به کار رفته و ارزیابی نوع خرابی احتمالی، پیشنهاد کاربردی بودن معیارهای معتبر موجود و وضعیت کنونی خاکریزهای مهندسی در منطقه 530 هکتاری بندر بوشهر به عنوان یک منطقه هدف، و پیش بینی مخاطرات ژئوتکنیکی در آینده برای ساخت وسازها در این منطقه است. از هر خاکریز مهندسی در نواحی مختلف شامل مناطق مستغرق، جزر و مدی و پاشش آب نمونه برداری شده است. در این پژوهش، از خاکریزهای مهندسی و سازه های حفاظت شده ساحلی نمونه برداری شده و 70 نمونه از بخش های مختلف بدنه خاکریز در دو بخش نمونه های سالم و آسیب دیده تهیه شده است. سنگدانه های سالم و آسیب دیده به آزمایشگاه منتقل و آزمایش های وزن مخصوص، جذب آب، افت وزنی با سولفات سدیم و سایش لس آنجلس انجام شده است. صحت سنجی نتایج بر اساس نمونه های آسیب دیده منجر به انتخاب معیارها و استانداردهای موثر در تشخیص سلامت مصالح سنگی در این منطقه شد. نتایج نشان می دهند که اغلب مصالح سنگی از نظر مقاومت سایشی لس آنجلس و سلامت سنگدانه در برابر سولفات ها ضعیف تر هستند. بر این مبنا، درصد قابل توجهی از این سنگ ها برای استفاده در سازه های خاکریز مهندسی مناسب نیستند و ممکن است در طی یک دهه دچار فرسایش شدید و تخریب شوند.