احمد قربان پور

زمینه: انتخاب مکان مناسب مراکز توزیع نقش مهمی در افزایش سود تولیدکنندگان خواهد داشت. با در نظر گرفتن امکانات هاب خدمت رسانی به نقاط تقاضا، با کاهش هزینه های حمل و نقل و افزایش کارایی صورت می پذیرد. هدف: در پژوهش حاضر هدف ارائه یک مدل مکان یابی سلسله مراتبی هاب جهت توزیع محصولات یک تولیدکننده در استان فارس، از میان شهرهای مراکز استان های ایران می باشد. هر کدام از هاب ها گره تقاضا محسوب شده و برای هر کدام ظرفیت محدودی در نظر گرفته می شود. همچنین زمان کل حمل و نقل محصولات نباید از متوسط زمان کل مجاز در نظر گرفته شده، تجاوز نماید. روش‏شناسی: ابتدا با توجه به پژوهش های پیشین و پیش فرض های پژوهش، مدل ریاضی ارائه و سپس با استفاده از الگوریتم های ژنتیک و بهینه سازی ازدحام ذرات اقدام به حل آن خواهد گردید. یافته‏ها: نتایج حاصل از حل مدل، با استفاده از الگوریتم های فراابتکاری ژنتیک و بهینه سازی ازدحام ذرات ارائه گردید. سپس هزینه کل حمل و نقل با در نظر گرفتن ارسال مستقیم جهت مقایسه با هزینه در حالت هاب های سلسله مراتبی محاسبه گردید. نتیجه‏گیری: نتایج نشان داد هر دو الگوریتم قادر به دست یابی به راه حل های بهینه هستند اما هزینه به دست آمده از الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات 9.76 درصد کمتر از هزینه به-دست آمده از الگوریتم ژنتیک است. در این حالت شبکه بهینه، با در نظر گرفتن 2 هاب اولیه و 6 هاب ثانویه و نحوه تخصیص بین آن ها ارائه گردید. در نهایت نشان داده شد مدل سلسله-مراتبی می تواند 19.14 درصد در هزینه های حمل و نقل نمونه مورد مطالعه صرفه جویی کند.