امین محمودی

نشت و فرار آب از فونداسیون سدها یکی از چالش های مهم در سد سازی به حساب می آید یکی از روش های جلوگیری از نشت غیرمجاز سدها استفاده از پرده آب بند در پی سدها می باشد. به منظور کاهش فاکتور هزینه و زمان عملیات اجرایی می توان با استفاده از مدلسازی عددی موقعیت مناسب و ابعاد مناسب پرده آب بند را تعیین کرد. PLAXIS نرم افزاری المان محدود و پیشرفته برای تحلیل تغییر شکل ها و پایداری می باشد. با توجه به توانایی هایی که این نرم افزار در تحلیل اجزاء محدود محیط های متخلخل و خاک دارد، از این نرم افزار برای انجام مدلسازی استفاده شده است. در این تحقیق با استفاده از نرم افزار PLAXIS سد بتنی وزنی با ارتفاع و عرض مشخص در چهار حالت بدون پرده آب بند ، پرده آب بند در ابتدا ، پرده آب بند در وسط و پرده آب بند در انتها مدلسازی شده است. تأثیر پرده ی آب بند در چهار حالت مذکور در تنش مؤثر، فشار آب حفره ای، خطوط پتانسیل، خطوط جریان و نیروی بالابرنده و هم چنین تأثیر پارامتر تغییر ضخامت و طول پرده آب بند در محل وسط سد بر نیروی بالابرنده بررسی شده است. نتایج تحلیل برای نشت آب از فونداسیون و نیروی بالابرنده وارد بر سد بتنی نشان داد که با پیشروی پرده آب بند به سمت بالادست فواصل خطوط جریان افزایش پیدا می کند و این به معنی کاهش دبی جریان عبوری(نشت) می باشد و نیروی بالا برنده نیز کاهش خواهد یافت. نتایج نشان داد که بهترین حالت (برای کم ترین نشت و نیروی بالابرنده) موقعیت پرده آب بند در ابتدا می باشد. همچنین با تغییر ضخامت و طول پرده آب بند در محل وسط سد مشخص شد که با افزایش ضخامت و طول پرده آب بند میزان نیروی بالابرنده کاهش می یابد که تأثیر طول در کاهش این نیرو بسیار بیشتر از ضخامت آن می باشد.