افسانه مرادی

زمینه: هر چه کودکان از نظر شناختی توانمند تر و در مقابل بیماری های روانی ایمن تر باشند ، دوره نوجوانی را با سلامت و امنیت بالاتری سپری کرده و از ظرفیت ها و استعدادهای خود به بهترین شکل برای ساختن آینده ای روشن بهره خواهند برد از جمله مهم ترین مولفه های موثر در سلامت روان کودکان سطح کارکردهای اجرایی، ابرازگری هیجانی و تاب آوری می باشد که برای ارتقاء سطح این سه می توان از برنامه های درمانی و مداخله های مختلفی بهره گرفت. هدف: در این پژوهش تلاش بر آن بود تا تأثیر دو روش تواتبخشی شناختی و ذهن آگاهی بر کارکردهای اجرایی سرد و گرم، ابرازگری هیجانی و تاب آوری در میان دانش آموزان ابتدایی مورد بررسی قرار گیرد. روش‏شناسی: روش تحقیق نیمه آزمایشی و طرح آن پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری دختران شاغل به تحصیل در پایه چهارم مقطع ابتدایی بوشهر در سال تحصیلی 1400 - 1401 و حجم نمونه در این تحقیق 66 نفر بود که در 4گروه به صورت تصادفی گماشته شدند.در این تحقیق از پرسشنامه ابرازگری هیجانی کینگ و امونز (1990) ، آزمون تصمیم گیری پرخطر بادکنک(بارت)(لجوز و همکارانش 2002 ) ، تکلیف ان-بک ،آزمون رنگ-کلمة استروپ ، آزمون عملکرد پیوسته (رازولد و همکاران1965) ،آزمون برج لندن ا (کریکوریان و همکاران، 1994؛ لزاک و همکاران، 2004؛ بارون، 2004) وآزمون برج لندن(هافمن1984) به منظور ارزیابی حافظة کاری ،به منظور سنجش توجه انتخابی ،عملکرد پیوسته ، کارکرد اجرایی ، برنامه ریزی و سازماندهی و حل مسئله و بازداری پاسخ شرکت کنندگان استفاده گردید. داده ها با نرم افزار spss و تحلیل کواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بونفرونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‏ها: نتایج حاکی از آن بود که روش های ذهن آگاهی و توانمندسازی شناختی بر عملکرد پیوسته، حافظه کاری، حل مسئله، توجه انتخابی و تاب آوری تأثیر معناداری داشت (01/0p<) و گروه آزمایش که هر دو روش مداخله توانمندسازی شناختی و ذهن آگاهی در مورد آنان اجرا گردید در مقایسه با گروه گواه در سازه های مطرح شده نمره بالاتری کسب نمودند. نتیجه‏گیری: از آنجایی که ذهن آگاهی و توانمندسازی از مداخلات تأثیرگذار بر مهارت های شناختی دانش آموزان قلمداد می شود، پیشنهاد می گردد که از این روش در دانش آموزان مقطع ابتدایی به صورت بهینه ای به کار رود.