افسانه مرادی

زمینه: در دهه اخیر استفاده مشکل زا از اینترنت، استفاده بیش از حد و غیرقابل کنترل از اینترنت ، به یک مشکل سلامت جهانی در حال ظهور، به ویژه در نوجوانان و بزرگسالان جوان تبدیل شده است. با توجه به اهمیت این موضوع محقق برآن شد که به دنبال عوامل تاثیرگذار بر استفاده مشکل زا از اینترنت باشد. هدف: در مطالعه حاضر، تاثیر محیط خانواده بر استفاده مشکل زا از اینترنت با نقش میانجی خودکنترلی و سرمایه روانشناختی و تعدیلگری جنسیت در نوجوانان مورد بررسی قرار گرفت. روش‏شناسی: جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان متوسطه دوره اول شــهر شیراز سال 1402-1401 بودند که از بین آنها به روش نمونه گیری خوشــه ای چند مرحله ای، 559 نفر(287 نفر پسر، 272 نفر دختر) به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای آزمون فرضیه های مطالعه از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که محیط خانواده (انسجام، بیانگری و تعارض) به طور مستقیم با استفاده مشکل زا از اینترنت و همچنین به طور غیرمستقیم، از طریق میانجیگری خودکنترلی با استفاده مشکل زا از اینترنت اثر معناداری دارد. در صورتی که تاثیر مولفه های محیط خانواده از طریق سرمایه روانشناختی و همچنین تعدیلگری جنسیت بر استفاده مشکل زا از اینترنت معنادار نیست. در واقع سرمایه روانشناختی به عنوان میانجی گر و جنسیت نیز به عنوان تعدیلگر نمی تواند در رابطه بین محیط خانواده و استفاده مشکل زا از اینترنت نقش داشته باشند. نتیجه گیری: بنابراین، به نظر می رسد که بهبود محیط خانواده و به ویژه خودکنترلی، راه های مفیدی برای کار پیشگیری و مداخله در رسیدگی به اسنفاده مشکل زا از اینترنت در میان نوجوانان باشد.