افسانه مرادی

زمینه: اختلال شخصیت مرزی و صفات مرتبط با آن می توانند پیامدهای ناتوان کننده ای برای فرد داشته باشند. آموزش شناخت اجتماعی و تعامل (SCIT)، به عنوان مداخله ای نوین، در بهبود جنبه های مختلف شناخت اجتماعی مؤثر است، اما تاکنون بر افراد با صفات شخصیت مرزی بررسی نشده است. هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش شناخت اجتماعی و تعامل بر بهبود ارتباط بین فردی، تئوری ذهن و پردازش هیجان افراد با صفات اختلال شخصیت مرزی طراحی و اجرا گردیده است. روش‏شناسی: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری آن شامل دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه خلیج فارس بوشهر با صفات اختلال شخصیت مرزی بود. روش نمونه گیری تصادفی و از نوع خوشه ای چند مرحله ای بود. حجم نهایی نمونه شامل 38 نفر در گروه آزمایش (16 نفر) و گروه کنترل (22 نفر) بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های شخصیت مرزی لیشنرینگ (1999)، مشکلات بین فردی بارخام و همکاران (1996)، پردازش هیجانی باکر و همکاران (2010) و نسخه کامپیوتری تست ذهن خوانی از طریق چشم ها، بارون_کوهن و همکاران (2001) استفاده شد. گروه آزمایش به مدت 10 هفته تحت مداخله SCITقرار گرفتند، در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر از نوع مختلط استفاده شد. یافته‏ها: نتایج نشان داد که مداخله SCIT به طور معناداری منجر به بهبود ارتباط بین فردی (01/0>P)، تئوری ذهن (05/0>P) و پردازش هیجان (01/0>P) در گروه آزمایش شد. این بهبودها در پیگیری کوتاه مدت نیز حفظ شد. نتیجه‏گیری: برنامه SCIT می تواند رویکردی نوآورانه برای ارتقای عملکرد اجتماعی افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی باشد و افق های جدیدی برای پژوهش های آینده باز کند.