عبدالمجید مصلح

زمینه: یکی از موضوعات مورد توجه در سازمان ها، به کارگیری اخلاق در کسب و کار است که روز به روز بر اهمیت آن افزوده می شود. تأثیر اخلاق کسب و کار بر افزایش کارایی اقتصادی و جلوگیری از فساد و رسوایی های اقتصادی غیرقابل انکار است. از این رو شناسایی، فرهنگ سازی و بکارگیری اصول اخلاق کسب و کار برای حضور پایدار در صحنه های اقتصادی داخلی و بین المللی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف: با توجه به اهمیت حوزه ی نفت و گاز در اقتصاد ایران و نقش مهم پیمانکاران در اجرای پروژه ها، التزام به اخلاق می تواند بر کارامدی عملکرد پیمانکاران و اقتصاد جامعه تاثیر زیادی داشته باشد. از این رو هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر رفتار اخلاقی پیمانکاران نفت و گاز است. روش‏شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر طرح یا چگونگی به دست آوردن داده ها، از نوع توصیفی است. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بوده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس و اسمارت پی ال اس انجام شده است. یافته ها و نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از پژوهش، نگرش اخلاقی بر رفتار اخلاقی پیمانکاران نفت و گاز تأثیر مثبت و معناداری دارد و رشد اخلاقی، شدت گرایش مذهبی، آرمان گرایی و نسبی گرایی بر نگرش اخلاقی پیمانکاران تأثیر دارد. هم چنین اندازه ی شرکت و سابقه ی فعالیت شرکت بر رفتار اخلاقی پیمانکاران تأثیر دارد اما نوع شرکت بر رفتار اخلاقی تأثیری ندارد. علاوه بر عوامل فردی و سازمانی مربوط به پیمانکار، عمل به تعهدات توسط کارفرما، اعمال تعدیلات قمیتی و اقدامات غیراخلاقی رقبا بر رفتار اخلاقی پیمانکاران تأثیر دارد. اما خودکنترلی و کنترل های قانونی تأثیری بر رابطه ی نگرش اخلاقی و رفتار اخلاقی ندارد.