عبدالمجید مصلح

پژوهش حاضر برای توضیح رابطه مبهم میان کارآفرینی و نوآوری، از شاخص انگیزش کارآفرینی (نسبت کارآفرینی با انگیزش فرصت گرا به اجباری) استفاده کرده است و به بررسی امکان بهبود خروجی های نوآوری ایران (خروجی های خلاقانه و خروجی های دانشی و فناورانه) با تمرکز بر عوامل اثرگذار بر شاخص انگیزش کارآفرینی با استفاده از رویکرد پویایی‏شناسی سیستمی پرداخته است. بدین منظور، داده های پژوهش از گزارش های بین المللی کارآفرینی و نوآوری استخراج و سپس روابط علی و معلولی میان متغیرها با استفاده از نرم افزار ونسیم DSS طراحی و در بازه ی زمانی 1387-1419 برای ایران شبیه سازی شد. پس از اعتبارسنجی الگوی پژوهش، سیاست های بهبود شاخص های خروجی های نوآوری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد، بر خلاف پژوهش هایی که نشان دادند، فساد به عنوان روان کننده چرخ اقتصاد، محرکه خوبی در جهت افزایش کارآفرینی فرصت گرا از طریق اثرات رشوه، می باشد، رابطه میان فساد با نسبت کارآفرینان فرصت گرا به اجباری، معکوس و دو طرفه است. بنابراین، سیاست های کنترل فساد نظیر ثبات سیاسی اثر قابل توجهی بر بهبود امتیاز شاخص انگیزش کارآفرینی و خروجی های نوآوری دارند. همچنین، یکی از سیاست های کنترل فساد، افزایش رقابت است. در این راستا، اثر رقابت بر فساد در پژوهش های تجربی متناقض است. این پژوهش نشان می دهد در زمان اعمال سیاست های حمایتگر نظیر (آزادی کسب وکار و توسعه مالی)، رقابت، فساد را کاهش می دهد. چرا که کارآفرینان فرصت گرا، با تشدید رقابت محلی منجر به کاهش اخذ رانت توسط مقامات دولتی می شوند. بنابراین کارآفرینی فرصت گرا نسبت به اجباری، شرایط ارتقاء رقابت، تغییرات نهادی و کنترل فساد را فراهم می سازد و منجر به ارتقاء نوآوری می شود.