علی محمد صنعتی

صنایع گاز و پتروشیمی مستقر در عسلویه علیرغم رونق اقتصادی برای کشور، اثرات بهداشتی و زیست محیطی برای مردم منطقه ایجاد نموده است. هدف این مطالعه، جمعبندی و مرور مطالعاتی است که تاکنون در خصوص اثرات صنایع مذکور در منطقه صورت گرفته است. مطالعات نشان داد که صنایع گاز و پتروشیمی در منطقه عسلویه انواع مختلفی از آلایندهها شامل ذرات معلق ) PM10 ، PM 2.5 ،) فلزات سنگین و آلایندههای خطرناک در هوا مانند هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقهای، بنزن، هگزان، تولوئن، گزیلن و پروپیلن، نیکل، سرب و کادمیوم را به محیط انتشار میدهند که اثرات سوء جبرانناپذیری بر سلامت انسان و اکوسیستم دارند. حضور آلایندههای خطرناکی نظیر فلزات سنگین و هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقهای در رسوبات ساحلی منطقه پارس جنوبی در مطالعات متعددی ردیابی شده است. همچنین مطالعات انجام شده بر روی آبزیان دریایی نظیر صدفها حاکی از غلظتهای بسیار بالا و سمی فلزات سنگین کادمیوم، سرب، آرسینیک، استرنسیوم، قلع، نقره، آنتیموان، و مولیبیدن بوده است. بررسیهای متعدد دیگری ثابت کردهاند سطح بسیار بالای غلظت فلزات سنگین در درختان منطقه عسلویه در مقایسه با مناطق غیرآلوده وجود دارد. جالبتر اینکه مطالعات گزارش کردهاند بهعلت تغییرات پروفایل پروتئینی و ساختار زیست شناختی گرده درختان ناشی از آلودگیهای صنعت گاز و پتروشیمی در منطقه عسلویه، حساسیت زایی گرده درختان در مقایسه با مناطق غیرآلوده به شدت افزایش یافته است. بهعلاوه مطالعات انجام شده بر روی ساکنین منطقه عسلویه نشان داد سطح ادراری فلزات سنگین آرسینیک، وانادیوم، منگنز و نیکل افزایش قابل ملاحظهای دارد. همچنین شیوع بیماریهای آسم، آلرژی بینی و اگزما نیز در منطقه عسلویه نسبت به سایر شهرهای ایران شیوع بالاتری دارد. بطور کلی، این مطالعه تأکید میکند که پایشهای سازمانهای متولی سلامت مردم و محیط زیست جهت حفظ و ارتقاء کیفیت زندگی و کاهش بار بیماریها و همچنین تهیه راهکاری مدون برای پیشگیری از آلودگی تشدید گردد.