سیف اله اندایش

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر قابلیت های هوش مصنوعی مؤسسات آموزش عالی در ایران بر عملکرد تحصیلی دانشجویان: نقش میانجی کاربرد فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی انجام شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی-همبستگی و از منظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه تهران بودند. به منظور تشکیل نمونه پژوهش از میان جامعه دانشجویان دانشگاه، از ترکیب روش های نمونه گیری خوشه ای طبقه بندی شده و تصادفی استفاده شده است. در اجرای نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده، متغیرهای مهمی نظیر جنسیت، مقطع تحصیلی، حوزه های تخصصی، تجربه قبلی در زمینه آموزش فناوری اطلاعات مبتنی بر هوش مصنوعی، و دسترسی به منابع فناوری اطلاعات شخصی مورد توجه قرار گرفته اند. پس از آن، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی رایانه محور، نمونه ای متنوع از دانشجویان در رشته های مختلف گردآوری شد. این پژوهش از رویکردی کمی بهره می برد و از پرسش نامه به عنوان ابزار گردآوری داده ها استفاده کرده است. برای بررسی قابلیت های هوش مصنوعی از طریق پرسشنامه ای 4 گویه ای چاو همکاران(2022) ، برای بررسی کاربرد فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی بهره وری با ابزار 8 گویه ، و شاخص عملکرد تحصیلی که شامل 8 گویه بود، ارزیابی گردید. تمامی ابزارها بر اساس طیف پنج درجه ای لیکرت طراحی شدند. روایی ابزارها از طریق تحلیل روایی همگرا و واگرا و پایایی آن ها با محاسبه آلفای کرونباخ تأیید شد. نتایج نشان داد که بین قابلیت های هوش مصنوعی و علمکرد تحصیلی رابطه مثبت و معناداری وجود داشت. همچنین، قابلیت های هوش مصنوعی اثر مثبت و معناداری بر کاربرد فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی داشت. از سوی دیگر، کاربرد فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت و معناداری برقرار کرد. تحلیل ها بیانگر آن است که کاربرد فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی به عنوان یک متغیر میانجی کامل، نقش مهمی در پیوند میان قابلیت های هوش مصنوعی و عملکرد تحصیلی ایفا می کند. این پژوهش به غنای ادبیات مرتبط با هوش مصنوعی در حوزه تحصیلی کمک کرده و خلأهای موجود در فهم روابط میان فناوری های نوین و عملکرد تحصیلی در آموزش عالی را آشکار می سازد.