سیف اله اندایش

دانشگاه های غیردولتی در سال های اخیر به عنوان یکی از بازیگران کلیدی در تحول نظام آموزش عالی مطرح شده اند. این پژوهش با رویکرد علم سنجی و بر اساس روش شناسی میچان و مونوز-ولاسکو، به بررسی تولیدات علمی مرتبط با نقش دانشگاه های غیردولتی در آموزش عالی پرداخته است. داده های پژوهش از پایگاه اسکوپوس بازیابی و با بهره گیری از نرم افزارهای ScientoPy و Bibliometrix تحلیل شدند. نتایج نشان داد که نخستین مقاله در این حوزه در سال 1991 منتشر شده و از سال 2016 روندی رو به رشد داشته است، به طوری که بیشترین تعداد مقالات در سال 2024 به چاپ رسیده است. تحلیل نوع اسناد نشان داد که بیشترین سهم به مقالات ژورنالی (61.1%) اختصاص دارد و پس از آن مقالات کنفرانسی (14.8%) و فصول کتاب (14.1%) قرار دارند. همچنین، در مجموع 62 کشور، 421 نویسنده و 329 وابستگی سازمانی در این حوزه شناسایی شدند که ایالات متحده، بریتانیا و اسپانیا در رتبه های نخست کشورها قرار گرفتند. بررسی همکاری های علمی نیز بیانگر گستردگی مشارکت بین المللی به ویژه توسط چین، آمریکا و کانادا بود. یافته ها نشان می دهد که دانشگاه های غیردولتی در سطح جهانی به عنوان یک موضوع راهبردی مورد توجه قرار گرفته اند و می توانند با ایجاد ظرفیت های نوین، ارتقای کیفیت و تقویت بین المللی سازی آموزش عالی، نقشی اساسی در آینده این نظام ایفا کنند.