علیرضا فیوض

استفاده از آلیاژهای حافظه دار شکلی یکی از روش های کنترل غیر فعّال سازه است. این نوع آلیاژ به علت داشتن ویژگی های منحصر به فردی همچون خاصیت فوق ارتجاعی و اثر حافظه دار شکلی توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده است. این خواص ناشی از تبدیل فازی ایجادشده در آلیاژ به علت تغییرات درجه حرارت و تنش است. از جمله روش های به کارگیری این آلیاژ در سازه، می توان به استفاده از آن در محل اتصال تیر به ستون قاب های فولادی اشاره کرد. هدف این پژوهش بررسی اثر تعداد اتصالات مجهز به آلیاژ حافظه دار شکلی بر تغییرات پارامتر های لرزه ای قاب های خمشی است. در این پژوهش سه قاب فولادی 5، 10 و 15 طبقه با تعداد مختلف اتصالات مجهز به آلیاژ حافظه دار شکلی مورد مطالعه قرارگرفته است. اولویت تجهیز اتصالات، به آلیاژ حافظه دار شکلی بر اساس محل تشکیل مفاصل پلاستیک است. آلیاژ حافظه دار شکلی در نظر گرفته شده از نوع فوق ارتجاعی است. قاب های گفته شده با استفاده از تحلیل بار افزون، تحلیل چرخه ای و تحلیل تاریخچه زمانی با سه شتاب نگاشت با حداکثر شتاب های 0.2g، 0.35g و 0.7g مورد ارزیابی قرارگرفته اند. نتایج بیانگر این است که با افزایش تعداد اتصالات مجهز به آلیاژ حافظه دار شکلی پارامترهایی همچون تغییر مکان باقیمانده بام، نسبت تغییر مکان باقیمانده طبقه و تعداد مفاصل پلاستیک تشکیل شده در انتهای تیرها کاهش می یابند. کاهش این پارامترها بیانگر کاهش آسیب های ایجاد شده در قاب پس از زلزله می باشد. مقایسه تغییرات در پارامتر های مورد مطالعه بیانگر آن است که افزایش تعداد اتصالات اگرچه تأثیر بر این پارامتر ها را افزایش می دهد ولی نرخ تأثیر اتصالات بر پارامترها به تعداد اتصالات را کاهش می دهد.