احمد شادی

مقدمه: هر ساله میلیون ها نفر در سراسر جهان دچار حوادث سوختگی و تصادف شده و هزاران نفر نیز به علت آسیب های شدید پوستی و تاخیر در ترمیم بافت آسیب دیده و جلوگیری از خونریزی می میرند. مطالعات نشان دادهاند که ترکیبات زیست فعال جبلکی مانند پلی ساکاریدها و اسیدهای چرب آنان دارای خواص زیستی،شیمیایی و فیزیکی به همراه زیست سازگاری و زیست تخریبپذیری هستند که آنها را برای کاربردهای مختلف به عنوان ترمیم زخم شایسته می سازد. بررسی کنونی با هدف بررسی اثرات دو گروه از ترکیبات )اسیدهای چرب و پلی ساکارید( موجود در ریزجلبک .sp Cyanothece جداسازی شده از سواحل چابهار بر روی بهبود زخم ناشی از سوختگی پوست رت انجام شد. مواد و روش ها:کشت جلبک جداسازی شده انجام وسپس استخراج اسیدهای چرب و پلیساکاریدها از ریزجلبک Cyanothece .sp انجام شد. پماد آزمایشی با استفاده از ترکیبات استخراج شده به میزان 5درصد با پایه اوسرین تهیه شد. 04 رت نر ویستار آلبینو در چهار گروه )کنترل مثبت)پماد بیواویل(، کنترل منفی)اوسرین(، تیمار شونده با چربی جلبکی و تیمار شونده با پماد پلی ساکارید جلبکی دسته بندی شدند. زخم سوختگی با ابعاد یک سانتی متر مربع در قسمت پشت موش ایجاد گردید. تیمار با پماد به صورت زیر انجام شد: در هفته اول روزانه دو بار، در هفته دوم هر روز یک بار و در هفته سوم هر دو روز یک بار و در هفته چهارم بدون تیمار. اندازهگیری و تصویربرداری منظم از زخم، نمونه برداری و تهیه اسلایدمیکروسکوپی از بافت به منظور بررسی های هیستوپاتولوژیکی و نمونه برداری از خون برای بررسی فاکتورهای ترمیمی و التهابی )سایتوکاینهای 6-IL, 1β-IL و TNFa پروتئین CRP )انجام شد. نتایج: بررسی ظاهری زخم ها نشان داد در روز 10 درگروه کنترل منفی دارای نسج ملتهب و نکروتیک و همچنین وسعت بیشتر زخم نسبت به گروههای تیمار بود. در روز 21 ، بافت پوست در تمامی گروهها رو به بهبودی کامل قرار گرفت، اما رنگ، وسعت و ظاهر زخم در دو گروه تیمار با عصاره جلبکی بویژه گروه تیمار با چربی در بهبودی کاملتر و بسته شدن نسبی سطح زخم بود. تصاویرمقطعی از بافت پوست نشان داد در روز 10 در گروههای کنترل مثیت کنترل مثبت ) پماد آلفا( و همچنین تیمار با عصارههای جلبکی ضخامت اپیتیلیوم بیشتر از گروه کنترل منفی است.در روز 21 ساختار میکروسکوپیک نسبتاً نرمال، یکپارچه و منظم را در تمامی گروه ها