علی عزیزی

چک ده ابوالعلاء معرّ ی شاعر و میحک سدة چهارم و پنجم هجر از ی نامدارتر نی شاعران ادب عرب ی است یح از که ث پرداختن به مسا لی اجتماع و ی بازگو یی واقع تی های روزگار خود، نقد یب پروای طبقات مختلف جامعه؛ از جمله صاحبان قد رت انیب و رابطة متقابل حاکم و یرع ت کی از ی سرآمدان یادب ات میتعل (ی didactic (در زبان عربی به شمار یم رود. سعدی یش رازی به زین اعتبار بوستان و گلستان و ینص حتالملوک از نامآورتری دیپد ن آورندگان یادب ات میتعل در ی زبان فارس ی است چیه از که فرصت برا ی ی نقد اخلاق عامه انیب و کژیهای صاحبان قدرت غیدر نکرده است. پژوهش حاضر آن بر است در که چشم-انداز ی با و یقیتطب نگاه ی جامعهشناختی به بررس ی یرو کردها اسیس ی نیا ی دو شاعر سترگ و نگرش به هاآن مقولة حکومت و حاکمان و یوظا ف متقابل حاکم و یرع ت بپردازد و یاند شههای اسیس نةیزم هس در را هاآن ی پند و اندرز حاکمان، انتقاد از حاکمان و پند و اندرز مردم بررس و ی تحل لی کند نیا جینتا از. پژوهش بر یم که دآی هر دو شاعر نگاه ی اصلاحطلبانه به رفتار و منش صاحبان قدرت و مردم دارند و گاه با پند و اندرز و با گاه نقد و نکوهش یپ در اصلاح زمامداران و آشنا نمودن آنان با مبان ی انسان ،ی اصول و ینید اخلاق ی هستند نیا با تفاوت که لحن انتقادها ی سعد از ی حاکمان نرم، و میملا ینص حت زیآم است در ؛ حال که ی لحن انتقادها ی معرّ بر ی خلاف سعد ی یب و تند پروا و گاه تهاجم ی است