دارا باقری

زیست بوم های آبی نقش مهمی در تنوع زیستی، اقتصاد و معیشت مردم ایفا می کنند. لازمه مدیریت مناسب مخازن پشت سدها به عنوان یکی از این زیست بوم های مهم و انسان ساخت، نیازمند اطلاعات کافی در مورد ویژگی های لیمنولوژیکی آنها می باشد. چرا که، درک درست از کیفیت آب می تواند توسعه پایدار و حفاظت از زیست بوم آبی را بدنبال داشته باشد. اطلاع از وضعیت کیفی آب برای اتخاذ راهکارهای مناسب جهت جلوگیری از کاهش کیفیت و یا بهبود آن ضروری به نظر می رسد. سد مخزنی رئیسعلی دلواری به قدمت تقریباً 10 سال یکی از دریاچه های جوان مخزنی کشور می باشد که در استان بوشهر قرار گرفته و تا به حال مطالعه لیمنولوژیکی روی آن صورت نگرفته است. پایش دائمی و بررسی روند تغییرات فیزیکی، شیمیایی و زیستی دریاچه های انسان ساخت می تواند به عنوان یک الگو روند شکل گیری چرخه های مواد و جوامع زیستی دریاچه های طبیعی را ترسیم نماید. به منظور برآورد شاخص های کیفی NSFWQI، IRWQI و شاخص های تنوع شانون-وینر، سیمپسون و مارگالف درخصوص جوامع پلانکتونی دریاچه سد رئیسعلی دلواری تعداد 5 ایستگاه در سطح آن، انتخاب و نمونه برداری از آب، فیتوپلانکتون و زئوپلانکتون آن از تیرماه 1396 تا مردادماه 1397 با تناوب 45 روز یکبار صورت گرفت. شاخص NSFWQI با استفاده از 9 پارامتر اکسیژن محلول، کلی فرم مدفوعی، pH، BOD5، نیترات، فسفات، تغییرات دما، کدورت و مواد جامد محلول محاسبه شد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص NSFWQI نشان داد که این دریاچه از نظر وضعیت کیفی آب، شرایط مناسبی نداشته و براساس این شاخص کیفیت آب دریاچه در طی دوره مطالعه در وضعیت متوسط قرار گرفت. به همین ترتیب براساس شاخص کیفی آب ایران (IRWQI) نیز کیفیت آب دریاچه در وضعیت بد قرار داشت. همچنین شاخص تنوع شانون-وینر، آب دریاچه سد رئیسعلی دلواری را در طبقه کیفی با آلودگی متوسط قرار داد. در مجموع تمامی شاخص های محاسبه شده، کیفیت آب دریاچه را متوسط تا بد ارزیابی کردند. براساس نتایج حاصل آب دریاچه سد رئیسعلی دلواری برای مصارف انسانی از جمله شرب مناسب نبوده و توصیه نمی شود. بدیهی است استفاده از این منبع آبی برای مصارف انسانی نیازمند رعایت اصول بهداشتی و تصویه مناسب است. علاوه بر این با توجه به نتایج حاصل می توان گفت که این شاخص ها برای ارزیابی کیفیت آب دریاچه سد رئیسعلی دلواری مناسب بوده و می تواند به عن