دارا باقری

زمینه: یکی از عناصر اصلی تشکیل دهندۀ پوستۀ میگو کیتین می باشد که یکی از فراوان ترین منابع بیولوژیکی تجدید پذیر طبیعی به شمار می رود و کاربردهای زیادی در زیست پزشکی، کشاورزی، تصفیه آب و مواد آرایشی دارد. ضمن این که براحتی هم قابل بازیافت می باشد. فراوری ضایعات و استخراج ترکیب با ارزش کیتین از پوست میگو، ضمن فواید اقتصادی، از آلودگی محیط زیست نیز جلوگیری خواهد کرد. در سال های اخیر تلاش شده تا از حلال های سبز و دوست دار محیط زیست، به عنوان جایگزینی برای حلال ها و مواد شیمیایی سنتی، برای استخراج کیتین بهره گرفته شود و این تلاش همچنان ادامه دارد. هدف: هدف این پژوهش بهینه کردن شرایط برای استخراج کیتین استیله شده با درجه خلوص بالا از ضایعات میگو به کمک حلال های فرازودگداز بر پایه آمینو‍ اسید ها، می باشد. روش شناسی: در این پایان نامه حلال فرازودگداز آسپاراژین-لاکتیک اسید (8:1) برای استخراج کیتین O-استیله شده مورد استفاده قرار گرفت و اثر پارامترهایی همچون دما، زمان، درصد وزنی حلال- نمونه و درصد وزنی آب- حلال، مورد بررسی قرار گرفت و در هر آزمایش مقدار پروتئین، کیتین، و درجه آسیلاسیون کیتین استخراج شده مورد سنجش قرار گرفت. کیتین استخراج شده در شرایط بهینه توسط آنالیز های XRD, SEM. TGA مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: در این مطالعه، تحت شرایط بهینه شده؛ دمای 140 درجه سانتیگراد، مدت زمان 10 ساعت، نسبت حلال فرازودگداز مورد استفاده به نمونه (40:1) و بدون استفاده از آب به عنوان حلال کمکی، کیتین O-استیله شده با خلوص 1/98 درصد و درجه آسیلاسیون 0.63 استخراج گردید. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که حلال های فرازودگداز بر پایه آمینو اسیدها می توانند کاندیدای مناسبی برای استخراج کیتین و دیگر ترکیبات مفید از ارگانیسم های دریایی و زمینی باشند. در این مطالعه مخلوط آسپاراژین و لاکتیک اسید با نسبت مولی 1 به 8، به عنوان حلال فرازودگداز، سه نقشِ همزمانِ حذف کربنات کلسیم، حذف پروتئین، و آسیله کردن کیتین را به خوبی ایفا کرد. نتایج تجربی نشان داد که دما و زمان نقش مهمی در خلوص و درجه آسیلاسیون کیتین دارند و نسبت پوسته میگو به حلال فرازودگداز و وجود حلال کمکی آب، اثر کمتری در این خصوص دارند.