داریوش صابری

زمینه: درحال حاضر، توسعه روش های دوست دار محیط زیست در سنتز نانوذرات و عدم استفاده از مواد سمّی در روش های سنتی، روبه افزایش است. فرآیندهای زیستی برای سنتز نانوذرات با استفاده از میکروارگانیسم ها، آنزیم ها، گیاهان و جلبک ها به عنوان جایگزینی قابل قبول و دوست دار محیط زیست برای روش های شیمیایی و فیزیکی پیشنهاد شده اند، زیرا این روش ها همراه با خطرات و هزینه های بالایی هستند. اکسیدروی (ZnO)، یک نانوذره نیمه هادی مهم، به دلیل طیف گسترده ای از کاربردهای خود، مانند الکترونیک، اپتیک، اپتو الکترونیک و زیست پزشکی، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. اگرچه روش های بیولوژیکی متنوعی برای سنتز نانوذرات اکسیدروی گزارش شده است، توسعۀ روش های سبز و سازگار با محیط زیست برای سنتز آن ها ضروری به نظر می رسد. این موضوع از این نظر حائز اهمیت می باشد که عصاره میکروارگانیسم مورد استفاده در سنتز نانوذرات، تأثیر قابل توجهی روی مورفولوژی و اندازه آن ها خواهد داشت، فاکتورهایی که خواص نانوذرات تحت تأثیر آن ها قرار دارد. هدف: سنتز سبز نانوذرات اکسیدروی با استفاده از عصاره جلبک قهوه ای سارگاسوم و بررسی خواص آنتی اکسیدان و سمیت سلولی آن ها. روش شناسی: در این مطالعه، جمع آوری جلبک از ناحیه جزر و مدی سواحل دریای خلیج فارس انجام شد. جلبک قهوه ای بر اساس گونه غالب و موجود در منطقه انتخاب شد. گونه جلبک های قهوه ای منطقه شامل سارگاسوم می باشد. پس از شست و شوی جلبک و از بین بردن ناخالصی های آن، حجم خاصی از عصاره با پیش ماده استات روی مخلوط گردید. در پایان و پس از صاف کردن محتویات ظرف واکنش و قرار دادن جامد باقیمانده روی کاغذ صافی درون کوره، پودر سفید رنگ اکسیدروی به دست آمد. یافته ها: نانوذرات اکسیدروی به کمک عصاره جلبک قهوه ای سارگاسوم با ساختار کریستالی ورتزیت شش وجهی و اندازه متوسط 35 نانومتر سنتز گردید. نانوذرات سنتز شده خاصیت آنتی اکسیدانی در آزمون DPPH از خود نشان دادند. به صورت وابسته به دوز (بین 5 تا 100 میکروگرم بر میلی لیتر)، نانوذرات خاصیت مهارکنندگی رشد روی سلول های فیبروبلاست انسانی از خود نشان دادند. غلظت مهارکنندگی رشد 50 درصد (IC50) روی سلول های فیبروبلاست انسانی برابر 9/14 میکروگرم بر میلی لیتر به دست آمد. بعلاوه نانوذارت سنتز شده در غلظت 1 میکروگرم بر میلی لیتر توانست میزان مهاجرت سلولی