اسماعیل عباسی

سیستم ‏های ساحلی بسیار پویا و فعال هستند و تحول در آنها به دلیل برخورد دو محیط دینامیک خشکی و دریا، نسبتا سریع روی می‏دهد و در کل پایدار نیستند. سواحل و مناطق بین جزرومدی یکی از اکوسیستم های مهم دریایی اند که از اهمیت زیست محیطی، اکولوژیک و اقتصادی خاصی برخوردارند. محیط های ساحلی جزو حساس ترین سامانه های محیطی هستند که تحت تاثیر فرآیندهای هیدرودینامیکی حاکم، تغییر و تحول در آنها نسبتا سریع است. مطالعه تغییرات خطوط ساحلی برای بروزرسانی نقشه‏های تغییرات سواحل و مدیریت منابع طبیعی امری مهم به شمار می‏روند. هدف این تحقیق، بررسی تغییرات خطوط ساحلی در خورهای استان بوشهر (خور بیدخون، خور زیارت، خور شیف) طی بازه زمانی 30 ساله (1990 تا 2020) است. مرز پهنه آبی در سواحل، با استفاده از داده‏های ماهواره‏ای لندست و بهره‏گیری از شاخص MNDWI استخراج شد. شاخص اصلاحی آب تفاضلی نرمال شده (MNDWI) Modified Normalized Difference Water Index یکی از شاخص های بسیار مناسب و کاربردی در شناسایی آبهای آزاد و سدها است. تحلیل‏های کمی نسبت به تغییرات خطوط ساحلی نیز با استفاده از افزونه سامانه تحلیل خطوط ساحلی (DSAS) برآورد شد. توانایی افزونه DSAS در نرم افزار ArcGIS نه تنها سبب کارایی این نرم افزار را افزایش می‏شود، بلکه محاسبه مقیاس‏ها و نرخ تغییرات آماری را از موقعیت‏ها و منابع متعدد خطوط ساحلی فراهم می‏سازد. مقایسه‏ی کمی نسبت به میزان تغییرات خطوط ساحلی با استفاده از دو روش نرخ جابجایی خط ساحلی (NSM) و نرخ رگرسیون خطی (LRR) صورت گرفته است. استفاده از افزونه DSAS قابلیت‏های تحلیل فضایی را نسبت به تحلیل های آماری صرف نشان داده است چرا که در جداول آماری تنها با خلاصه سازی، نهایتا به اعداد محدود خواهیم رسید اما با استفاده از افزونه DSAS تفاوت‏ها در طول خط ساحلی و با جزئیات بیشتر مشاهده می‏شود. مقایسه میان بازه‏های زمانی در سه منطقه مورد مطالعه نشان از تغییرات چشمگیر و متغییر در طول این بازه‏های زمانی دارد و به طور کلی در طی این بازه 30 سال خطوط ساحلی در خورهای زیارت، شیف و بیدخون پسروی کرده است و شاهد فرسایش در این مناطق هستیم. میزان میانگین LRR در خور بیدخون 41/1- متر بر سال، در خور زیارت 02/9- متر بر سال و در خور شیف 20/25- متر بر سال بدست آمده است. کمترین میزان فرسایش در خور بیدخون اتفاق افتاده ا