فاطمه احمدی

زمینه: مکمل یاری کافئین می تواند از طریق بهینه سازی اکسیداتیو- آنتی اکسیدانی و ارتقا فعالیت آنزیم های دفاع آنتی اکسیدانی ، پاسخ های اکسیداتیو ناشی از استرس متابولیک و اکسیداتیو در جریان مسابقات پرشدت هندبال را تعدیل کرده و بهبود عملکرد و ریکاوری فیزیولوژیکی ورزشکاران حرفه ای را تسهیل نماید . هدف: هدف این پژوهش، بررسی تأثیر مکمل یاری کافئین بر تعادل اکسیداتیو–آنتی اکسیدانی و عملکرد فیزیولوژیکی بازیکنان حرفه ای هندبال در شرایط استرس ناشی از مسابقات شدید است. روش‏شناسی: این پژوهش نیمه تجربی با مشارکت 14 دانشجوی پسر 18 تا 23 سال انجام شد که به صورت تصادفی به دو گروه مکمل کافئین (6 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) و دارونما تقسیم شدند؛ پس از چهار هفته مکمل یاری و تمرین، نمونه های خونی پیش و پس از مداخله جمع آوری و داده ها با آزمون های t وابسته و مستقل تحلیل شدند. یافته‏ها: در گروه مکمل کافئین، سطح MDA پس از مسابقه به طور معناداری کاهش یافت (p < 0/05)، در حالی که گروه دارونما تغییری نشان نداد. فعالیت آنزیم های SOD و GPx در گروه کافئین پس از مسابقه افزایش معناداری داشت (p < 0/05)، اما در گروه دارونما تفاوت معنی داری مشاهده نشد. همچنین، فعالیت CAT در گروه کافئین پس از مسابقه افزایش معناداری یافت (p = 0/027) و سطح CAT پس آزمون در این گروه به طور معناداری بالاتر از گروه دارونما بود (p = 0/027)، در حالی که گروه دارونما تغییر معنی داری نداشت (p = 0/512). این نتایج نشان دهنده تقویت سیستم دفاع آنتی اکسیدانی در اثر مکمل یاری کافئین است. نتیجه‏گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، می توان نتیجه گرفت که مصرف مکمل کافئین می تواند با تقویت مکانیسم های دفاع آنتی اکسیدانی بدن ، از آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو در هنگام انجام مسابقات شدید ورزشی جلوگیری کرده و به بهبود عملکرد و ریکاوری ورزشکاران کمک نماید .