فاطمه جمالی

عوامل بیماریزای گیاهی از عوامل عمده کاهش رشد گیاهان و در نتیجه افت محصولات کشاورزی بوده و خسارات جبران- ناپذیری را بر گیاهان وارد میکنند. برای کنترل عوامل بیماریزای گیاهی معمولا از روشهای شیمیایی استفاده میشود که علاوه بر آسیبهای زیست محیطی، خطرات فراوانی را برای سلامتی انسان به دنبال دارد. در چندین دهه اخیر محققین به دنبال یافتن روشهایی ایمن برای کنترل بیماریها بودهاند که علاوه بر کاهش بیماریهای گیاهی دوستدار محیط زیست بر شمرده شوند. از جمله روشهای مهم بیوکنترل استفاده از میکروارگانیسمهای مفید خاکزی جهت کنترل عوامل بیماریزا است. باکتریهای مفید از جنسها و گونه های مختلف، ریزوسفر میزبان را اشغال کرده و رقابت این باکتریها با عوامل بیماریزا از دسته سودومونادهای فلورسنت (PGPR) موجب کاهش خسارت بیماریها میگردد. رایزوباکتریهای محرک رشد گیاه جزء باکتریهای منطقه ریزوسفر هستند که از طریق مکانیسمهای مختلف باعث افزایش رشد و عملکرد گیاه میشوند. سودوموناسها بطور مستقیم با تولید یکسری هورمونهای گیاهی و تحریک رشد گیاه، و نیز بصورت غیرمستقیم از طریق کنترل بیولوژیکی بیمارگرها و یا القای مقاومت در گیاهان باعث افزایش رشد آنها میشود. از طرف دیگر، این باکتریها با تولید انواع آنتیبیوتیکها )نظیر پایولوتورین، پیرول نیترین و 2و 4- دی استیل فلوروگلوسینول(، سیدروفور )پایوچلین و پایووردین(، سیانید هیدروژن و آنزیم پروتئاز نقش موثری در کنترل بیولوژیک عوامل بیماریزای گیاهی ایفاء می کنند. در این مطالعه مروری، به مکانیسمهای کنترل بیولوژیک بیمارگرهای گیاهان توسط سودوموناسهای فلورسنت پرداخته شده و نقش متابولیتهای ثانویه تولید شده توسط این باکتریها در کاهش بیماریهای گیاهان مورد بحث قرار میگیرد