فاطمه نعمتی

کلمات بی قاعده به طور مداوم چالش هایی را برای زبان آموزان تازه کار ایجاد می کند و این مشکل به ویژه در میان کودکان مبتلا به نارساخوانی تشدید می شود. یکی از عناصر زبانی که به بی قاعدگی در شکل کلمه در فارسی کمک می کند «تشدید» است که باعث مشدد شدن یک حرف در کلمه می شود. از آنجا که که این عنصر زبرزنجیری در کلمات نوشته نمی شود، این مسئله باعث مشکلاتی در خوانش تشدید در زبان آموزان می شود. به جهت بررسی این مورد در گروه سالم و نارساخوان و مقایسه این دو به دو متغیر بسامد و اندازه همسایگی توجه گردید که هر دو به دو سطح بالا و پایین طبقه بندی شده اند و متغیر طول کلمات نیز کنترل شد. به این منظور از دو گروه نارساخوان (N=30) و گروه سالم رشدی (N=30) نمونه گیری شد. تکلیف پژوهش، یک تکلیف تصمیم گیری واژگانی بود که لغات هدف آن کلمات تشدید دار بودند. نتایج آزمون که مشتمل بر صحت پاسخ و زمان پاسخ بود با مدل اثر آمیخته تحلیل شد. یافته ها نشان دادند که در گروه عادی، افزایش در بسامد و همسایگی با افزایش دقت و کاهش زمان پاسخ مطابقت دارد. گروه نارساخوان الگوی مشابهی از خود نشان دادند، و تفاوت دو گروه در صحت و زمان واکنش معنادار بود. علاوه بر این، هنگام در نظر گرفتن تعامل بین این متغیرها نتایج جالبی آشکار گردید: کودکان مبتلا به نارساخوانی حساسیت کمتری به بسامد و اندازه همسایگی نشان دادند. در کودکان مبتلا به نارساخوانی، بر خلاف تأثیر مورد انتظار اثر بسامد بالا، دقت بالاتر زمانی مشاهده شد که اندازه همسایگی زیاد و فراوانی کم بود. این مشاهدات جنبه جالبی از تشخیص کلمه را به ویژه در میان افراد مبتلا به نارساخوانی روشن می کند و انتظارات مرسوم در مورد تأثیر بسامد و تأثیرات همسایگی را به چالش می کشد.